Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WSTĘP
8
Wrefleksjioparatekstachnajczęściejprzywoływanajestklasyfikacja
G.Genette)aipowszechnieuchodzionzaprekursoranaukowejmyśliotego
typutekstach,choćoczywiścienierozpatrywałichwperspektywietranslato-
logicznej.WtymtomieAutorzyrównieżprzywołująustaleniafrancuskiego
teoretyka,choćBożenaTokarzwswymartykulepodkreśla,żejużkilkalat
przedG.Genette)emnagrunciepolskimDanutaDanekzwracałauwagęna
parateksty(adokładniejperyteksty)itojejnależyprzypisywaćpionierstwo
wtymzakresie.D.Danekdostrzegałabowiemkonstytutywnąrolęperytekstów
itwierdziła,żetowłaśnietenelementyokalająceczyniązdziełaksiążkę”(Bożena
Tokarz),aponadtowskazywałanazależnośćistniejącąpomiędzynimiapoetyką
gatunku.
Niniejszytompodzielonyzostałnapięćczęściproblemowych,zktórych
każdaeksponujeinnyaspektrefleksjioparatekstachwodbiorzeprzekładu,
idotyczyzwłaszczaliteratur:bośniacko-hercegowińskiej,chorwackiej,czeskiej,
serbskiej,słowackiej,słoweńskiej,atakżeniemieckiej.Wczęścipierwszej—
Rolaifunkcjaparatekstu—znalazłysięartykuły,wktórychpodjętorefleksję
natematroliparatekstówwkształtowaniuobrazukulturyprymarnej,natemat
wartościipotrzebykomentarzywprzekładzieliteraturydawnej(IzabelaLis-
-Wielgosz)czyteżliteraturyperyferyjnej(MonikaGawlak)idostrzeżonoza-
leżnośćpomiędzyprzemianą/poszerzeniemświadomościdotyczącejobecności
tłumaczaiintersubiektywnegocharakteruprzekładuaafirmatywnąpostawą
wobectowarzyszącychprzekładowiparatekstów(równieżprzypisów).Bożena
Tokarzwidziwnichprzejawświadomościliterackiejikulturowejjednostek
(tłumaczy,krytyków,badaczy),atakżeepokiorazwyrazkoncepcjisamego
przekładu.
Wczęścidrugiej—Paratekstywdialogumiędzykulturowym—znajdują
siętekstyskoncentrowanenatzw.studiumprzypadku.Dotycząkonkretnych
autorówiparatekstównokalających”przekładyichdzieł,ajednocześniepre-
zentująwielośćperspektywiodnosząsiędoszerokiejpanoramykultur(nie
tylkosłowiańskich).Literaturpołudniowosłowiańskichdotycząrozważania
natematparatekstówpowstałychwokółseriiprzekładowejwybranych,nie-
oczywistychpodwzględemtłumaczenia,utworówchorwackiegopoetyMili-
vojaSlavićka(KatarzynaWołekSanSebastian)oraznapisanychprzezsamych
tłumaczyparatekstówdopolskichwydańutworówserbskiegopoetyiprozaika
MilożaCrnjanskiego(MałgorzataFilipek).Ciekawawydajesięobserwacja,że
perytekstywanalizowanychseriachprzekładowychniejednokrotnienpełnią
dodatkowąfunkcję»obrony«warsztatuprzekładowego”(K.WołekSanSe-
bastian).Artykułbośniacko-hercegowińskiejbadaczki,AmeliLjevo-Ovćiny,
dotyczypisarza—AleksandraHemona—pochodzącegozSarajewa,choć
zracjimiejscazamieszkania(StanyZjednoczone)izewzględunafakt,żepisze
