Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
RichardJackson
jakikolwiekinnytłumacz,niewystarczającodobrzerozumiałtekst,nzasięgał
wiedzyosłowach”.PodobniejakPope,pracowałChapman.Celemtakiejwspół-
pracybyło,doczegodążyłrównieżJohnson,stworzeniewspaniałegoutworu
wjęzykuangielskim.Wwynikutejpraktyki,jakzauważaJohnson,dochodzido
wzbogaceniaobujęzyków,ponieważ1jakpiszewspomnianyautor1przekład
HomeraautorstwaPope’anodmieniłjęzykangielski”.Poundzkoleiprzedstawia
tękwestięwsposóbnastępujący:nodsłaniamytajemnicęznaczenia,obserwu-
jącjąwświetledwóchsprzecznychprądów”.Jaksamprzyznaje,jegoprzekład
dziełCavalcantiegonieodpowiadaoryginałowiwerspowersie,aleraczejusiłuje
nucieleśnićwjęzykuangielskimcząstkęsiłydrzemiącąwtymczłowieku”.Oczy-
wiście,pojęcieprzekładuwrozumieniuPoundajestdalekieodpostrzeganego
przezprzeciętnegoodbiorcę.
PaulValérywSztucepoezjitwierdzi,żetłumaczącWergiliusza,miałochotę
zamienićsięzpoetąmiejscami,wiedziałbowiem,dojakiegostopniaidenty-
fikujesięzautoremwprocesietłumaczenia.Przekładbyłwjegoprzypadku
aktemtworzenia.Podobnychodczućdoznajewspółczesnypoetaitłumacz,lau-
reatNagrodyPulitzera,CharlesSimic.Jegozdaniem,nprzekładjestaktorskim
środkiemwyrazu.Jakkolwiekwspaniałyniebyłbyutwór,muszęuwierzyć,że
tojajestemjegoautorem,żebygodobrzeprzetłumaczyć”
10
.JudithHemsche-
meyer,tłumaczkautworówbodajżenajwybitniejszejpoetkiubiegłegowieku
AnnyAchmatowej,opisujepowolnyproces,podczasktóregonajpierwoswaja
sięzpodstawowymprzekazemutworu,anastępniestarasiępowielićwrażenia
wywoływaneprzezposzczególneutwory.Adobrzeznanyamerykańskipoeta
GalwayKinnelwyjaśniawprzedmowiedoswojegoprzekładupoezjiVillona,
żentłumaczącdosłownie,łatwomożnarozminąćsięzeznaczeniemoryginału
albowypaczyćjegoton…Starałemsiętłumaczyć»dosłownie«winnymznacze-
niutegosłowa.Chciałembyćwiernypoetyckiejzłożonościoryginału,zarówno
odcieniomznaczeniowym,jakijegowymowie.Alejednocześniechciałem,by
utworytefunkcjonowaływjęzykuangielskim.Zaniechałemwięctransferu
znaczeniowegozjednegojęzykanadrugi”11.Kinnellkontynuujeswójwywód,
twierdząc,żestarałsięzasymilowaćjęzykfrancuski:nTłumacząc,niezmienia-
łemjedyniejednegojęzykanadrugi,alerównieżwyrażałemto,costałosię
częściąmojegowłasnegodoświadczeniaiinterpretacji”
12
.Jeżelikomukolwiek
dziwnewydajesiępodejścietegotwórcy,tonależypamiętać,żezakażdymra-
zem,gdyczytamyutwórpoetyckiwrodzimymjęzyku,postrzegamygoprzez
pryzmatwłasnychdoświadczeń,kontekst,wjakimfunkcjonujemy,orazsposób,
wjakipostrzegamyrzeczywistość.Wszystkieteelementy,oddziałującnasiebie
wzajemnie,tworząunikalnedoświadczenie,którenazywamypoezją.Można
10Ch.Simic:Preface,in:PoemsByNovicaTadic.BOA2009,s.II.
11G.Kinnell:Translator.Hanover,UniversityPressofNewEngland,1982,s.XIII.
12G.Kinnell:Introduction,in:ThePoemsofFrançoisVillon.UniversityPressofNew
England1982,s.IV.
