Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
RozdziałI.Kontekstteoretycznybadań
kująceiktóregomechanizmdziałaniamożebyćróżnorodny.Przyczynąagresji
możebyćnaprzykładutrwalonatendencjadospostrzeganiasytuacjijakofru-
strującejlubbehawioralnynawykatakowaniainnychczyteżspecyficznastruk-
turaosobowości(Kosewski,1977).Wkolejnympodrozdzialezaprezentowana
zostanieteoriagotowościdoagresjiodnoszącasięwłaśniedozróżnicowanych
mechanizmówpobudzającychjednostkędozachowaniaagresywnego.
1.3.Gotowośćdoagresji
Omawianywewcześniejszychpodrozdziałachbrakjednorodnościterminu
agresjajestwynikiemnietylkoodmiennejnaturyzjawiskmieszczącychsię
wgranicachtegopojęcia,alerównieżzróżnicowaniamechanizmówintrapsy-
chicznych,któreregulująichwystępowanie.OpracowanaprzezA.Frączka
koncepcjagotowościdoagresjistanowipróbęintegracjidotychczasowejwiedzy
opartejzarównonakoncepcjachteoretycznych,jakidoniesieniachzbadańempi-
rycznychdotyczącychróżnychprocesów,którekształtująiregulująwjednostce
skłonnośćdozachowaniaagresywnego.KoncepcjaFrączkastanowirozwinięcie
teoriiczynnościT.Tomaszewskiego,jestrównieżpowiązanazinspirowanąnią
regulacyjnąteoriątemperamentuautorstwaJ.Strelauaorazregulacyjnąteorią
osobowościJ.Reykowskiego(zob.podrozdział3.2).
Napotrzebęrozróżnieniapomiędzywewnętrznągotowościądoagresjiajej
jawną,behawioralnąekspresjązwróciłuwagęjużBerkowitz(1981).Wrozu-
mieniutegoautoragotowośćdoagresjijesttostanpobudzenia(swegorodzaju
źródłoenergii)dopotencjalnegozachowaniaagresywnego,któryzależnieod
okolicznościmoże,choćniemusi,przerodzićsięwaktagresji.Berkowitz(1964)
zmodyfikowałklasycznąteorięagresjijakoreakcjinafrustrację,wprowadzając
pomiędzyfrustrującąokolicznośćiagresywnezachowaniedwadodatkowe
czynniki:gnieworazobecnośćsygnałówwywoławczychagresji.Autorten
poszerzyłzczasemswojąkoncepcję,wskazując,iżgotowośćdoagresjijestnie
tylkowzbudzanaprzezfrustrację,bólfizycznyczygniew,alewynikaćmoże
zpobudzenianegatywnegoafektu(Berkowitz,1997).Gotowośćdoagresjijawi
sięwobectegojakostanpotencjalnieprowadzącydozachowaniaagresywnego,
alegoniedeterminujący.Wystąpienieoraznasilenieaktuagresjiuzależnione
jestwedługBerkowitzaodnasileniareakcjiemocjonalnejorazm.in.obecności
podmiotukojarzonegozuprzedniowzbudzającymgniewbodźcem.
