Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WPROWADZENIE
13
tajestjednymznajobszerniejszychinajważniejszychopracowańpoświęconymmałymmiastom
istanowiłoonoinspiracjędlaautorkininiejszejmonografii(przeprowadzonebadaniaukazują,
jakbardzozmieniłsięwizerunekmiasteczekprzezostatnie30lat).Pracestudialneiinwenta-
ryzacyjnemałychmiastprowadzonebyłyprzezwielelatprzezzespółZakładuMiastMałych,
apotemZakładuUrbanistykiWydziałuArchitekturyPW17(wktórychautorkauczestniczyłajako
studentka,wykonującm.in.inwentaryzacjęrynkuizabudowymiastaPasym).Wartowspomnieć
oprofesorachWydziałuArchitekturyPolitechnikiWarszawskiej,którzyrozwijalibadaniazza-
kresustrukturyiprzemianmiast,zwłaszczawaspekciehistorycznym,jak:ZygmuntSkibniewski,
TadeuszTołwiński,WacławOstrowski,StanisławTrawkowski,TeresaZarębska,DanutaKłosek-
Kozłowska.Wielecennychmateriałówdotyczącychmałychmiastznajdujesięwpublikacjach
JanaM.Chmielewskiego,AndrzejaGawlikowskiego,SławomiraGzella(wtymFenomenmało-
miejskości),ZdzisławaHryniaka,TadeuszaKachniarz,CzesławaKrassowskiegoiwieluinnych.
KontynuacjątychbadańjestdziełoKatarzynyPlutydotycząceprzestrzenipublicznychmiast.
Dobadańnależącychdonurtuurbanistyczno-socjologicznegonależąm.in.prace:Janusza
ZiółkowskiegoUrbanizacja,Miasto,Osiedle(1965),AleksandraWallisa,m.in.Miastoiprze-
strzeń(1977)lublicznepraceBogdanaJałowieckiego,EugeniuszaBagińskiego,AdamaWę-
glańskiego.Wśródbadańnadrozwojemstrictemałychmiastwartowymienićszeregopracowań
geograficznychztegookresu,takichbadaczyjak:KazimierzDziewoński,IrenaKiełczewska-
Zaleska,JerzyKostrowiecki,StanisławLeszczycki,StanisławLiszewski18.
Potransformacjiustrojowejw1989r.nastąpiłrenesansbadańnadproblemamimałych
miastzwiązanyzkryzyseminowąsytuacjąspołeczno-gospodarcząkraju.Zainteresowa-
nietąproblematykąnastąpiłowkręgugeografów,socjologów,osóbzwiązanychzsamorządami
orazarchitektów,urbanistówiplanistów19.Wnajważniejszychpracachbadawczychporuszone
sąm.in.:problemylokalizacjimałychmiastwaspekcieichpołożeniageograficznegoifizjo-
grafiiorazaktywizacjimałychośrodków,zasięguoddziaływaniaprzestrzennego(oparteczęsto
nateoriiChristallera),strukturyfunkcjonalnejiużytkowaniaziemimałychmiastitp.Dokładny
wykazpracgeograficznychztegozakresu(bardzoszerokoprowadzonych)przygotowałaAga-
taKwiatek-Sołtys20,grupującjetematyczniewokółnajważniejszychproblemów:podstawgo-
spodarczych,współczesnychczynnikówaktywizacji,przemianfunkcji,rozwojuinfrastruktury
izmianwarunkówżyciaiprzestrzenimiejskiej.Tematemopracowańbyłyteżmiasteczkawsieci
metropolitalnej,napograniczumiejsko-wiejskim.Tenprzebogatyzbiórstanowiłdlaautorkini-
niejszejmonografiisolidnąbazęwiedzyoprzemianachmałychmiastibyłpodstawątostworze-
niametodykiwłasnychbadań,zwłaszczaopracowaniazwiązanegozaspektemprzestrzennym
prowadzonychbadań.Szerokiebadaniadotyczącemałychmiastprowadzonesąprzezkrakowski
InstytutRozwojuMiastpodkierunkiemZbigniewaZiobrowskiego.Powstałotamwieleopraco-
wańm.in.zzakresurewitalizacjimiastwPolsceiEuropie.Wośrodkukrakowskimnależyteż
wspomniećpracem.in.:WojciechaKosińskiego,AgnieszkiWójtowicz,JustynyKobylarczyk,
EwyCichy-Pazder,JackaGyurkowicha,AnnyJanuchty-Szostak.WramachpracKlubuJagiel-
lońskiegopowstałateżpracaPrzemysławaSzleszyńskiegoPolskaŚrednichmiast.Założenia
ikoncepcjadeglomeracjiwPolsce(2018).UniwersytetZachodniopomorskiprowadzicykliczne
konferencje„RewitalizacjaMałychMiast”,wwynikuktórychpowstałypublikacjedotyczące
małychmiastnapółnocyPolski(m.in.ZbigniewaPaszkowskiego).WośrodkuzwiązanymzPo-
17
S.Gzell,MałeMiasta–wielkiproblem,„Miasto”nr3/05,Warszawa1987,s.38.
18
M.in.K.Dziewoński,Rozwójproblematykibadańgeograficznychnadmałymimiastami.Warszawa1957;K.Dziewoński,Studium
rozwojupojęć,metodizastosowań.Wrocław1971;J.Kostrowicki,ProblematykamałychmiastwPolsce,wzwiązkuzbadaniaminad
warunkamiichaktywizacji,Warszawa1953.
19
Problemymałychmiastporuszanesąnacyklicznychkonferencjach,jaknp.:„MałeMiasta”,organizowaneprzezUniwersytet
EkonomicznywKatowicachiKatedręZagospodarowaniaŚrodowiskaiPolitykiPrzestrzennejUniwersytetuŁódzkiego(monografie
podredakcjąK.HeffneraiT.Marszała);„Miastowokresieprzemian”organizowanąprzezUniwersytetOpolskiiinne.
20
A.Kwiatek-Sołtys,Małemiastawpolskiejliteraturzegeograficznej,[w:]B.Bartosiewicz,T.Marszał,Kierunkiiuwarunkowania
rozwojumałychmiast,Łódź1998,s.9–55.
