Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
WPROWADZENIE
spodarowanychterenówporolnych(wprzeciwieństwiedomiastśrednichopodobnejpowierzch-
ni,alejużwwiększościzurbanizowanych).Miastatesąwznacznymstopniuzagrożonerozpra-
szaniem,alewłaściwapolitykamiejska,popartarzetelnądiagnozą,mogłabyteprocesypowstrzy-
mać.Dobadańszczegółowychwytypowano8z21małychmiastpołożonychwstrefiepodmiej-
skiejWarszawy,spełniającychtrzykryteria.Pierwszymkryteriumbyłazbliżonaliczbaludności
(wprzedzialedo20tys.mieszkańców).Wdrugim,priorytetowymkryterium,założono,żebędą
tomiasta,któreuzyskałyprawamiejskiewprocesielokacji(przed1939r.)imajązachowanyhi-
storycznyukładprzestrzenny,zwykształconąstrefącentralnąwrazzrynkiem,wprzeciwieństwie
dopozostałychmałychmiastpodwarszawskich,którychstrukturaskładasięznposklejanych”te-
renów,parcelowanychwróżnychokresach.Regułętęprzyjętozewzględunamożliwośćporów-
nywaniawmiaręjednorodnejstrukturymorfologicznejbadanychmiast.Wtrzecimkryteriumza-
łożono,żebędzietopodstawowyośrodekadministracyjny-siedzibagminy.Zasadętęprzyjęto
wceluuzyskaniaporównywalnychparametrówanalizy,gdyżmiastaowyższejfunkcjiadministra-
cyjnejpodlegająsilniejszejpresjiurbanizacyjnej,sąlepiejskomunikowaneimająbogatsząofer-
tęusługdlamieszkańców,coróżnijeodpozostałychmałychośrodków.Wybranemiastato:Bło-
nie,GóraKalwaria,Karczew,Mszczonów,Radzymin,Serock,TarczyniZakroczym(il.0-1).
Wszystkieteośrodkipołożonesąwodległościok.20-40kmodWarszawy,przydawnychtraktach
handlowych(odległośćpierwszegopopasudyliżansów).Czteryznichtomiastaoliczbieludności
wprzedzialeod4do7tys.
,aczteryinnemająok.10tys.ludności(il.0-2).Wyłączonozbadań
Grójec,któryspełniakryteriumhistoryczne,alejestnajwiększymspośródnmiasthistorycznych”
(17tys.mieszkańców)ijakojedynyjestośrodkiempowiatowym,cowyróżniagospośródpozosta-
łych.JestteżnajdalejpołożonyodWarszawyipresjaurbanistycznawjegorejoniejestmniejsza.
Miastawybranedobadańsądziśczęstozmarginalizowane,aichliczbaludności(wkilkumia-
stach)jestmniejszaniżprzed1939r.,coświadczyoichstagnacjiczynawetupadku.Jednaksta-
nowiąświadectwohistorycznegorozwojuregionupodwarszawskiego,aichwartościkulturowe
wnosząwkładwochronęnaszegodziedzictwa.
Ilustracja0-1.
ObszarMetropolitalnyWarszawy(wedługbadańMBPRz2010r.)zzaznaczonyminmiastamihistorycznymi”wy-
branymidobadań
Źródło:opracowaniewłasne.
