Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
działańwojennychwiosną1945roku
99.Ichnapływwkrótcewzmógłsię,między
innymiwskutekzarządzeniaZarząduCentralnegoPURz30kwietnia1945r.,by
wszystkietransportyprzybywającezewschodukierowaćnaZiemieZachodnie
iPółnocne
100,zwłaszczanaŚląskDolnyiOpolski.Naszersząskalęichnapływ
nastąpiłjednakdopierojesienią1945r.,wwynikuzawarciamiędzyrządamiPolski
iZSRRukładuz16sierpnia1945r.wsprawiegranicypolsko-radzieckiej
101.Po
przerwiezimowejw1946r.akcjaosadniczazorganizowanaprzezpolskiaparat
administracyjnynabrałajużrozmiarówmasowychtylkowkwietniu1946r.na
ZiemieZachodnieiPółnocneprzybyło75,5tys.wysiedleńcówzZSRR
102.Chociaż
oficjalniezakończonowpołowieczerwcategoroku
103,tojednakprzesiedleńcy
przybywalitunadal,leczwznaczniemniejszejliczbie.Bylitogłównieczłonkowie
rodzinżołnierzyWojskaPolskiegoiArmiiCzerwonej,samotnedziecizdomów
dziecka,więźniowiezwalnianizobozówpracyiinnychmiejscodosobnienia,wtym
PolacyzWehrmachtuwzięcidoniewoliorazŚlązacy,Mazurzy,Warmiacy,Kaszubi
iKrajniacydeportowanidoZSRRw1945roku
104.
Warunki,wjakichodbywałosięprzesiedlanie,zasadniczoodbiegałyodzałożeń
organizacyjnych,przedewszystkimdlatego,żeprzebiegałowatmosferzestrachu.
Bardzoczęstodochodziłobowiemwczasietransportudonapadówróżnychband
rabunkowych,wtymzłożonychzżołnierzyradzieckich,atakżekradzieżypopeł-
nianychprzezpracownikówaparatuprzesiedleńczego.Zagrożenietozwiększało
———
———
tówzabużańskich.AAN,MAP,sygn.2460,k.4.PismozZGPZZz10lutego1945r.Zob.:
W.Gieszczyński,PaństwowyUrządRepatriacyjny...,s.97.
99A.Magierska,Ziemiezachodnieipółnocne...,s.181,przyp.213.
100Wpierwszymokresieakcjiprzesiedleńczej,wzwiązkuzdziałaniamiwojennymitrwającymi
wówczasjeszczenawschodnichobszarachNiemiec,ludnośćzKresówWschodnichmogła
byćosiedlanawyłącznienaziemiachdawnych,przedewszystkimwgospodarstwachponie-
mieckichorazpozostawionychprzezosobyprzesiedlającesiędoZSRR.Zob.:W.Boro-
dziej,S.Ciesielski,J.Kochanowski,Wstęp,[w:]Przesiedlenieludnościpol-
skiej...,s.40-43.
101D.Sula,Działalnośćprzesiedleńczo-repatriacyjna...,s.130.
102Tamże,s.138.
103Przyokazjilokalnewładzeosiedleńczeprzygotowałyróżneuroczystości,naprzykładOd-
działPropagandyWOPURwKatowicach16czerwca1946r.nastacjiprzeładunkowej
wZabrzuMikulczycachzorganizowałpowitanieprofesorówUniwersytetuJanaKazimierza
weLwowie.AAN,ZCPUR,sygn.II/25,k.185.SprawozdaniezdziałalnościOddziałuPro-
pagandyWOPURwKatowicachz3lipca1946r.
104Zob.:W.Jastrzębski,Wdalekim,obcymkraju...DeportacjePolakówzPomorzado
ZSRRw1945r.,Bydgoszcz1990;P.Madajczyk,PrzyłączenieŚląskaOpolskiego...,
s.92-94;Z.Woźniczka,ZGórnegoŚląskadosowieckichłagrów,Katowice1996;
M.Kujot,DeportacjeludnościzobszarubyłegookręguGdańsk-PrusyZachodniedoobo-
zówpracyprzymusowejwZSRRw1945r.Stanbadańipostulatybadawcze,„RocznikGdań-
ski”1998,z.2;S.Fertacz,DeportacjemieszkańcówGórnegoŚląskadoZSRRw1945r.,
[w:]WładzekomunistycznewobecZiemOdzyskanych...,s.243-253;M.Golon,Polityka
radzieckichwładzwojskowychipolicyjnych...,s.64in.;DeportacjeGórnoślązakówdo
ZSRRw1945roku,red.A.DziurokiM.Niedurny,Katowice2004.
42