Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
autorytetksiążęcy,nadszarpniętyprzezdowolnemianowanieichidowolne
strącanieztronu
31
.Ostateczniewyroknamożnowładcęniezapadł,alezostał
onzmuszonydopoddaniasięiuszanowaniawoliksiążęcej.Mieszkoznowu
opanowałKrakówisprawowałwnimwładzędoswojejśmierciw1202r.,
przebywającjednakzapewneczęściejwswojejdzielnicywielkopolskiej.
LeszekBiałyotrzymałodniegowzarządczęśćojcowiznywziemisan-
domierskiej,natomiastKonradzarządzałMazowszemwrazzKujawami,
chociażtrwaliwciążpodkurateląMieszkaStarego.
Ocenacharakterurządówtegoksięciajestwhistoriografiipolemiczna.
Zrozumiałejest,żebardzoniepochlebnywizerunekwystawiłmuwspółcze-
snykronikarzWincentyKadłubek,którywidziałwksięciupolitycznego
przeciwnikaKazimierzaSprawiedliwego,ulubionegoifaworyzowanego
przezniegowładcy.WjegoopiniiMieszkoStarybyłksięciemkłamliwym
ichciwym,awdziałaniachpublicznychpodstępnym,przebiegłymisiewcą
niezgody.JakdalekosięgałajegoniechęćdoMieszkaświadczyfakt,że
wswojejKronicenazywagozawszerządcą(praesesprovinciae),anieksięciem
krakowskim
32
.Przyglądającsięwnikliwiejocenomkronikarza,postrzegamy
księciagłówniejakowładcędążącegodoograniczeniaznaczeniamożno-
władztwaiskłonnegododziałańnarzeczwładzyautokratycznej,posza-
nowaniaprawa,majestatuigodnościmonarszej.Całymswoimżyciowym
działaniemzmierzałdozahamowaniaprocesówrozbiciapolitycznegoPolski
iutrzymaniazawszelkącenęzwierzchnościksięciaprincepsanadinnymi
Piastowiczami.Wjegodziałaniachwidzimyszerokiewykorzystywanie
przysługującychmuprawwzakresiewymiarusprawiedliwościimono-
polumenniczego,coprzezwspółczesnychpostrzeganebyłowkategoriach
nadużywaniaprawikrzywdyspołecznejmieszczącejsięwgranicachwła-
dzydespotycznej.Niemajednakwprzekazachźródłowychjakichkolwiek
31
MVCHP
,MPHII,IV
,25,s.443.-quandovultprincipescreans,quandovultetpraecipi-
tans...
32
TakiegoustaleniadokonałaB.KürbisnapodstawieanalizycałościkronikimistrzaWin-
centego,sądząc,żekronikarznigdynienazwałMieszkaStaregoksięciemkrakowskim,
uważającjegorządyzaniewłaściwe,anawetnielegalne.-MistrzaWincentegokronika
polska4,2,s.183,przyp.44.
27