Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Małopolskipopełnialikrakowscyurzędnicy.StawianeMieszkowizarzuty
miaływięcinnągenezę,boniesposóbprzypuszczać,abynaterenieMało-
polskiwprowadziłprincepsinnezasadypolityczneniżwWielkopolsce,
gdziewłaściwiejegowładzaniebyłazagrożona.Wyjątekstanowitutylko
buntwłasnegosynaOdona.Jaksądziwspomnianybadacz,pozbawienie
władzyMieszkawKrakowiebyłowyrazembuntumożnychtejziemiprze-
ciwhegemoniiGnieznaiprzewadzeWielkopolan.Przyzwyczajonaodlatdo
stołecznościdzielnicakrakowskaniechciałabyćrządzonazzewnątrz,abunt
przeciwMieszkowibyłprzejawemsporumiędzydwomaczołowymidzielni-
camipaństwa
36
.Przyznaćtrzeba,żerywalizacjaobuośrodkówjestwidoczna
przezcaływiekXIIIidajeosobieznaćwróżnychformachjeszczewwieku
następnym,stającsięswoistymwyzwaniemtamtychczasów.
DziałaniaMieszkaStarego,zmierzającedozahamowaniawzrostu
znaczeniamożnowładztwa,byłyjednakzgóryskazanenaniepowodzenie.
Trudnobyłobowiemprzeciwdziałaćprocesomewolucjispołeczeństwa,
którewcałejEuropiewtymczasiedążyłodouzyskaniawpływunawład-
cówidomagałosięwspółuczestnictwawpodejmowanychdecyzjachpoli-
tycznych.TakiwpływwPolsceobserwujemyjużwwiekachwcześniej-
szych,jednakopierałsięongłównienaosobistychambicjachpojedynczych
możnowładców,wzmocnionychpełnionymurzędemprzybokupanują-
cego.Pomimoróżnychkontrowersjiwopiniachnaukowychdotyczących
powstawaniawPolscestanurycerskiegomożnastwierdzić,żenaprzełomie
XIIiXIIIw.iwciągutegoostatniegoupowszechniłasięwPolsceforma
organizacjirycerstwawrodyrycerskie,wyróżniającesięposiadaniemherbu
izawołania,którymznaturyrzeczyprzewodzilinajbardziejwpływowimoż-
nowładcy.Wtejnowejsytuacjispołecznejrodystawałysięwystarczającą
siłąnaciskunapanującego,mogącąrealizowaćwłasnekoncepcjepolityczne,
zgodnezinteresamimożnych.
KolejnąodsłonętychintencjiobserwujemypośmierciMieszkaSta-
rego.Jestcharakterystyczne,żewrelacjiWincentegoKadłubkadotyczą-
cejwakansunatroniekrakowskiminicjatywazmianytegostanurzeczy
36
J.Bieniak,PolskaelitapolitycznaXIIw.,cz.I,s.26.
29
