Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie
sięgałakuupodobaniomhobbystycznym(naŚląskurozwinęłasięho-
dowlagołębi,alerównieżmalarstwonaiwne)bądźwyjeżdżajączamiasto0
Sprzyjałatemurozbudowaciągówkomunikacyjnych,m0in0kolejdotarła
doWisły,zbudowanodrogęprzezKubalonkędoIstebnej0Wpłynęłoto
znacznienamobilnośćludnościiotworzyłonp0beskidzkiestokinatury-
stykę0Wysokiewalorykrajobrazoweitradycyjna,wciążflżywa”kultura
góraliprzyciągałyletnikównietylkozuprzemysłowionychczęściŚląska0
Kontaktyprzyjezdnychzmiejscowymi,zwłaszczawBrennejiokolicach,
gdziełatwiejbyłodojechać,rozpoczęłysięjużwkońcuXIXwieku,inicju-
jącwielekulturowychprzeobrażeń0Korzyścimaterialne,jakiezapewniała
turystyka,umożliwiałypoprawęwarunkówbytowychludnościwiejskiej,
aleipodążaniezastylemmiejskim,podpatrywanymuletników15.
PrzebiegIwojnyświatowejzwiastowałodzyskaniepaństwowościprzez
Polskę,co,przynajmniejdlaczęściŚląska,oznaczałopowrótdoMacie-
rzy0Jednakprzetasowaniesiłiwpływówpaństweuropejskichoznaczało
wprowadzeniezupełnienowychstrukturprzestrzennych:DolnyŚląsk
zostałwcielonydoRzeszyNiemieckiej,GórnyŚląskzaśwwynikuPo-
wstańŚląskich(1919,1920,1921)zostałpodzielonymiędzynowopowstałe
państwapolskieiniemieckie0Postronieniemieckiej,wwynikuplebiscytu
przeprowadzonegowśródludnościw1922roku,znalazłasięrejencjaopol-
ska,zwanaodtądOpolszczyzną0
TrudnościwutrzymaniujednościGórnegoŚląskadotyczyłyrównież
obszarównapołudniuregionu,gdziewybuchłspórolinięgraniczną
państwa0ŚląskCieszyński,wefekciekonfliktupolsko-czeskiego,namocy
postanowieniaRadyAmbasadoróww1920roku,przeciętogranicąna
rzeceOlzie0Najbardziejuprzemysłowione,sporneterenymiędzyrzekami
OstrawicąiOlząprzypadłyCzechosłowacji,aczęśćtąnazwanoZaolziem16.
15DlaindustrialnegoŚląskaiZagłębiaatrakcyjnośćterenówgórskichzwiększyłasię
wlatach500XXwieku0Częstewycieczkiiwypoczynekwbeskidzkichmiejscowo-
ściachzaowocował,szczególniewidocznymodlat900XXwiekuosadzaniemsiętu
Górnoślązaków,którzyprzynoszązesobąwłasnewzorykulturowe,nierzadkoteżza-
wierająmałżeństwazmiejscowymi0Tawspółczesnamigracjawidocznajestgłównie
wtakichwsiachjakGórkiczyBrenna,gdziedotądzalesionestokigórskiezmieniają
sięwosiedladomkówjednorodzinnych0Turystycznaatrakcyjnośćtychmiejscowości
iłatwiejszydojazdspowodowałyszybsząniżwinnychwsiachotwartośćnainnowacje
imodnetrendy,pogłębiajączaniktradycyjnejkultury0
16NowegranicespowodowałyrównieżczęściowąrezygnacjęPolskizterenówSpisza
iOrawynarzeczCzechosłowacji0
22
