Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.1.Lokalnośćispołecznośćlokalna–rozważaniaterminologiczne
Wpolskiejliteraturzesocjologicznejpojęciespołecznościlokalnejstosowanebyło
wodniesieniudospołecznościwiejskichimiejskich,ujmowanychzazwyczajdycho-
tomiczniewrelacjiwieś–miasto.Wielośćdefinicjispołecznościlokalnej,którejnie
sposóbprzedstawićwtymkrótkimzarysie,możnajednakżesprowadzićdopewne-
gowspólnegomianownika,jakimbyłotraktowaniejejjakogrupyterytorialnej,co
nawiązujedoklasycznychjużkoncepcji:F
.Znanieckiegoij.Szczepańskiego.
Współcześnietojużnietylesamopojęcie„społecznośćlokalna”jestkwestią
wymagającąrozstrzygnięcia.Społecznośćlokalnajesttraktowanajakoukładspo-
łeczny,wramachktóregoipoprzezktórykształtująsięimogązostaćwyjaśnione
współczesnezjawiskaiprocesyróżnegozasięgu.Wtymkontekścienowegozna-
czenianabieradziewiętnastowiecznaidealokalizmu,którymożnatraktowaćjako:
„względnąautonomięorazupodmiotowieniekonkretnychspołecznościlokalnych
wzakresiegospodarczym,społecznymikulturalnymwramachszerszegoukładu
społeczno-przestrzennegoipolitycznego.Oznaczaonkoncentracjężyciaspołecz-
negoigospodarczegowspołecznościachlokalnych,atakżeichprymatidominację
wstosunkudoowegoszerszegoukładuspołeczno-przestrzennego,któryjestjak
gdybywytwarzanyprzeztespołeczności,azatemwobecnichwtórny.Takrozumia-
nylokalizmmożebyćuznanyzaokreślonytypładuspołecznego”25.lokalizmza-
kładawięcjednoczesneoddziaływanieczynnikówzewnętrznych,naktórenakłada
sięudziałwżyciupublicznymczłonkówdanejspołecznościlokalnej–ichbowiem
działaniejestpodstawąistnieniategotypuładuspołecznegoijegoprymatunad
szerszymistrukturamispołecznymi.jakotakijestwięconprzeciwstawieniemładu
opartegonacentralizmie,wktórymspołecznościlokalnesąpodporządkowane
państwujakoośrodkowidecyzyjnemuiregulującemufunkcjonowaniestruktur
wstosunkudoniegopodrzędnych.Władziespołecznymopartymnalokalizmie
odwróceniezależności„państwo→społecznośćlokalna”prowadzidozmianyroli
państwa,którewtymukładziemapełnićfunkcjeośrodkazaspokajającegopo-
trzebywykraczającepozamożliwościfunkcjonalespołecznościlokalnych.Termin
lokalnośćjakotypładuspołecznegojesttakżeczęstoprzeciwstawianyterminowi
globalność
26.Formatazakładaoddzielenieprocesówgospodarczych,politycznych
ikulturowych,występującychnapoziomielokalnym,regionalnymczynarodo-
wym,cechującychsięindywidualnościąiniesprowadzalnościądocałościowych
procesówglobalizacjiitworzeniasytemuświatowego.Niewykluczajednakżeich
25K.Z.Sowa,ZmierzchiodradzaniesięlokalizmuwXXstuleciu.Uwagiopolitycznymuwarun-
kowaniuprocesówspołeczno-gospodarczych,[w:]Społecznościlokalne.Teraźniejszośćiprzyszłość,red.
B.jałowiecki,K.Z.Sowa,P
.Dutkiewicz,s.24.
26Por.Globalityversuslocality,red.A.KuklińskiWarszawa1990;j.Szczepański,Polskalokalna,
[w:]SpołeczeństwoigospodarkawPolscelokalnej,red.B.jałowiecki,Warszawa1992,s.15–18.
15
