Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
odniesieniadlapodejmowanychprzezjejczłonkówrólmieszkańca38.Przyjmowa-
neprzezczłonkówzbiorowościstrategieroli,stopieńichrealizacjijestwarunkiem
zaistnieniairealizacjipodmiotowościspołecznościlokalnej,aichrozpoznanie
określapotencjalnąirealnązdolnośćspołecznościdopodejmowaniadziałańzbio-
rowych,wyznaczającichprzedmiot,kierunekicharakter.Wwymiarzesubiektyw-
nymlokalizmjestwięc(parafrazującdefinicjęregionalizmuG.Gorzelaka39)nade
wszystkozjawiskiemposzukiwaniaprzezspołecznośćlokalnąwłasnejtożsamości,
apoprzezdziałanianarzeczwłasnejgrupyjejpotwierdzaniaiumacniania.
Zmianapolityczno-gospodarczaprzyniosłazsobąnietylkokoniecznośćprze-
formułowaniapostawinastawieniapsychicznegoczłonkówdanejspołecznościlo-
kalnej.Zmianiepodlegałytakżeelementykulturowejakotakieiichrolajakopodsta-
wyfunkcjonowaniaokreślonejspołecznościlokalnej.jednymzaspektówtejzmiany,
naktórązwracająuwagęj.Kurczewska,M.KempnyiH.Bojar40,jestzróżnicowane
znaczenietradycjijakopodstawyaktywnościspołeczno-politycznejczłonkówspo-
łecznościlokalnej.Perspektywatapozwalazatemtraktowaćspołecznośćlokalną
jakofundamentdemokratyzacjiżyciaspołecznego,choćwarunkiemkoniecznym
dozaistnieniategotypurelacjijestokreślony„aktywny”stosunekdoobowiązujące-
gosystemuaksjologicznego.Wtymwymiarzetradycjajestoddolnymczynnikiem
aktywnościobywatelskiej,aktywizującymdodziałaniaiwspomagającymzmianę
społeczną,przyzachowaniuwspólnotowościwobrębiedanejstruktury.Wskrajnym
wypadkustosunekdotradycjimożegenerowaćnietylepostawybierne,ileblokujące
zmianęiwzmacniająceinercję.Wodniesieniudoskrajnychpostawwspomnianiau-
torzywprowadzająpojęcie„mocnej”i„słabej”społecznościlokalnej,wformiezbli-
żonejdotypówidealnych.„Mocną”społecznośćlokalnącechujezatemprzywiązanie
dozastanejtradycji,którazapewniawewnętrznąspójnośćgrupowąijednocześnie
odrębnośćwstosunkudoinnychstruktur.Zpunktuwidzeniamakrostrukturalnego
uświadomienieistnieniatradycji(przynajmniejprzezczęśćwpływowejspołeczno-
ści)pozwalanajejwykorzystaniedoformułowanychprojektówinstytucjonalnych.
Naniższychpoziomachżyciaspołecznegotasamatradycjajestpodstawątworzenia
tożsamościzbiorowychiindywidualnych,którychciągłośćuruchamiamechanizm
podtrzymywania,„samoodtwarzania”tejżetradycji.
W„słabej”społecznościlokalnejbrakbądźniewielkistopieńuświadomienia
podstawowychwartościgrupowychprowadzidoosłabienia,czywręczzanikuroli
38I.Machaj,Strategiepodejmowaniarolimieszkańca,[w:]Stareinowestruktury,red.I.Machaj,
j.Styk,s.129–142.
39G.Gorzelakokreślaregionalizmjako„zjawiskoposzukiwaniaprzezzbiorowośćterytorialną,
wewnątrzwiększegosystemupaństwowego,własnejtożsamości”;zob.G.Gorzelak,Regionalizmire-
gionalizacjawPolscenatleeuropejskim,[w:]CzyPolskabędziepaństwemregionalnym?,red.G.Go-
rzelak,B.jałowiecki,Warszawa1993,s.45.
40j.Kurczewska,M.Kempny,H.Bojar,Społecznościlokalnejakowspólnotytradycji–wposzuki-
waniukorzenidemokracji,StudiaSocjologiczne1998,nr2,s.89–110.
19
