Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
Wprowadzenie.Odchylenie,wykręcenie,odrutynizowanie
scenieinicjalnejrozgrywającejsięnakorytarzuTVP.Korytarzokazuje
się(za)długii(za)ciasny.Ciągniesięniemalwnieskończoność:mnó-
stwopokoi,dziesiątkiludzisiedzącychprzybiurkach,każdyznaswoje
miejsce.IruchciałaAgnieszkirozsadzatęklaustrofobicznąrzeczywi-
stość.Naznaczająinnymrodzajemdoświadczeniaafektywnegoinową
cielesnąekspresją.Bohaterkaprzekonujesceptycznegoredaktoratele-
wizjiodpowiedzialnegozafilm,żebytenpozwoliłjejgozrealizować.
On,żetematlat50.Btosąkolosalnekłody,potrzaski,storóżnychpu-
łapek,sprawyniewyjaśnione,zbytciemne”,amydoskonalewiemy,że
teprzeszkody,kłodyipotrzaskitocośwsamrazdlanaszejsuperboha-
terki.BJamuszętozrobić-krzyczy-janiemogęzrobićinnegofilmu”.
Twierdzi,żelata50.tomłodośćjejojca,żewieotejepoceabsolutnie
wszystko.Potemokażesię,żewistociewiedziałaniewiele,aletoniema
żadnegoznaczenia.Ważne,żejejanarchistycznaenergia,niekontrolo-
wanacielesnaintensywnośćzakłócaobowiązującestatusquo,niesieze
sobątransformacyjnypotencjałirozsadzanarracjęwspólnotową(choć
taostatecznie,po1981roku,zawłaszczyiciałoAgnieszki,isamfilm).
Wajda,realizującCzłowiekazmarmuru,przeczuwał,żetadziewczyna
okażesięzapowiedziąnieuświadomionejjeszczeprzezspołeczeństwo
polskieprzyszłości:BMłodawidowniazdalaodwielkichcentrówzoba-
czywniejdziewczynęprzyszłościową.Mniesięwydaje,żewniejna-
prawdęzmaterializowałsięnieuświadomionyjeszczetypwspółczesnej
dziewczyny.Widowniaczasempoprostuulegapewnejenergii,sile,
emanującejzekranu”2.
WcielającasięwrolęAgnieszkiKrystynaJandanieodmawia-jak
LucynaWinnickawGrze(1968)JerzegoKawalerowicza-byciareży-
serowaną,jejpoprostuniedasięreżyserować.Wajdawysyłałjąna
planNiedzielnychdzieci(1976)AgnieszkiHolland3,żebypodpatrywała
reżyserkęprzypracyidawałjejodważnerady:BAmerykanierobiąfilmy
zsamymimężczyznami-wspominałapolatachJanda-izapytał,czy
wobectegoniemogłabymzagraćmężczyzny?”4.Atakmówiłotymsam
reżyser:BOnamamęskitemperament.(...)KrysiaJandagrajakNichol-
son.Zaryzykowałbymtwierdzenie,żejestnajzdolniejszymchłopcem,
2Tamże.
3Wpierwszejwersji,tejzpierwszejpołowylat60.,protagonistkamiałabyćwzorowa-
nanaAgnieszceOsieckiej.DziesięćlatpóźniejinspiracjądlaWajdyokazałasięjużinna
Agnieszka-AgnieszkaHolland.
4KrystynaJanda,BożenaJanicka,Gwiazdymajączerwonepazury,W.A.B.,Warsza-
wa2013,s.57.
