Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Ujęciepsychodynamiczne
19
czenia,doczegojeszczewrócę.Obecnienatomiastomówiędwiebardzo
moimzdaniemciekawekoncepcjepróbującewytłumaczyćgenezętego
zjawiska.
Jednąznichjestpróbapowiązaniazalążkówtakiejdysocjacji(czyli
rozpadu)osobowościzprocesemrozwojuja(self).Autoramitakiegostano-
wiskasąPeterFonagy,GeorgeMoraniMaryTarget.Wartykulepoświę-
conymroliagresjiwrozwojupoczuciaja(1993)wyróżniająonijafizyczne,
którekształtujesięwpierwszymokresieżyciadzieckaijapsychiczne,które
tworzoneprzezdzieckoniecostarsze,powyżej2lat,kształtujesiędokońca
życiaczłowieka.Oczywiście,podstawowymmechanizmemformowania
sięjapsychicznegojestidentyfikacjazosobamiznajbliższegootoczenia.
Specyficznąjednakrolęwtworzeniusięjapsychicznegoodgrywaagresja
–jejnadmiernaobecnośćwemocjachdanegodzieckaczydorosłegowywo-
łuje„wewnętrznepotępienie”,czylipoczuciewiny,odktóregojednostka
uwalniasię,tworzącfałszyweja,czylitakiwewnętrznyobrazsiebie,który
pozwalanazaakceptowanienieakceptowanegozachowania,wprowadzając
niejakotakąosobęwstan„innegowcielenia”.
Uzasadniająctenmechanizm,cytowanipowyżejautorzyodwołują
siędokoncepcjiDonaldaW
.Winnicottaoprawdziwymifałszywymself,
wedługktóregofałszywejawyręczaniejakojaprawdziwezespełniania
nieakceptowanychczynów,aleniestety,wymykającsięspodkontroliego
stajesiędlaprawdziwegojaogromnymzagrożeniem,jakożewowym
fałszywymjatkwiąnietylkozalążkiwszelkiejdestrukcjiwobecotoczenia,
aleisilnetendencjeautodestrukcyjne(por.Winnicott,1965).
Drugąoryginalnąpróbąwytłumaczeniagenezyomawianegorozwar-
stwieniaosobowościjestpogląd,wedługktóregonapewnymetapieroz-
wojupsychospołecznegomożenastąpić„zaburzeniepoczuciawłasności
posiadanegociała”.Najbardziejpodatnymokresemrozwojowymna
wystąpienietakiejgroźnejwskutkachdysocjacjijestokresdojrzewania,
kiedyintensywniewzrastaskalaigłębokośćdoznańfizjologicznych,roz-
budowujesięwtedyumłodzieżynietylkoświadomośćcorazwiększych
potencjalnościwłasnegociała,lecztakżewzrastapoczucie„własności”
i„cenności”owegociała,zktóregotopoczuciawypływacorazin-
tensywniejszapotrzeba„panowania”nadciałem,stanowiącazarówno
podstawęwszelkichprocesówsocjalizacyjnych,jakiwszelkichpostaci
wyrafinowania.
Istniejąjednakróżnezaburzeniawrozwojudziecka,którewzdecy-
dowanysposóbprzeszkadzająwwykształceniusiępoczuciawłasności
