Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
E.Rybicka:Geopoetyka…
kultur(jakBashō,któregotropamiWhitewędrowałpoJaponii,
iRilke).
Dyspozycjakomparatystycznałączysięzdostrzeganiemru-
chówiprzepływów,zarównoidei,jakimaterii,tworzywięc
wkonsekwencjikonstelacje,siecipowiązań.Togestnawiązują-
cydoprzednowoczesnegostanusprzedseparacjinaposzczegól-
nedziedzinywiedzy,doideiAlexandravonHumboldta,którego
Whitenazywaprzodkiemgeopoetyki.Dlaniemieckiegobadacza
nauka,filozofiaipoezjaniebyłyjeszczeodseparowaneodsiebie,
atęmyślHumboldta,cowartoprzypomnieć,podjąłunasWin-
centyPol,ijakopoeta,ijakogeograf.Whitenazywatoprosto
–nomadyzmemintelektualnym,przekraczającymspetryfikowa-
negraniceklasyfikacjimyślenia,bystworzyćnową,wewnętrz-
niezróżnicowanąkoherencję,działającąnazasadziearchipela-
gu.Niemniejjednakodnosisięnietylkodosferyteoretycznej,
szkocko-bretońskipoetazawszebowiempodkreśla,iżruchmyśli
nierozerwalniewiążesięzpraktykąpodróżowania,atransgre-
sjaintelektualnatrwaleugruntowanajestwprzekraczaniugra-
nicgeograficznych.Cowięcej,podróżująnietylkoludzie,White
wpatrującsięwkrajobraz,dostrzegaśladyruchówgeologicznych,
wędrująceskałypolodowcowe,pływyiprądyoceanów,migra-
cyjneszlakiptaków.Poetykazawszewięcbierzeswójpoczątekze
sferyDgeo”,zziemskichruchów,awprzypadkupoety–zjego
wyobraźniczyświadomościgeograficznejukształtowanejprzy-
najmniejwdzieciństwieprzezfiordy,cyple,archipelagiSzkocji
(potem,jakwiadomo,tychkrajobrazówbyłowięcej).
IjeszczejedentropWhite’owski.Kolejnąbowiemtrajektorię
wyznaczawykroczeniepozaantropocentryzmkulturyokcyden-
talnej.Jakkolwieksampoetawskazujenaróżnicepomiędzygeo-
poetykąaruchamiekologicznymi,towartojednakpamiętać,iż
podstawowąstawkąwjegoprojekciejestZiemia,adokładniejod-
nowieniestosunkudoZiemi,wyjściepozaperspektywęrozporzą-
dzalnościznamiennądlacywilizacjieuropejskiej,którauczyniła
zujarzmianiaieksploatacjiśrodowiskanaturalnegoswójgłówny
cel.WhitejestzawziętymkrytykiemkulturyZachodu,którąpo-
strzegaprzedewszystkimjakosupermarket,dlategojegoprojekt
