Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
krajową”wdobieszaleńczegorozkwitunacjonalizmu
litewskiegozakończyłsiębezapelacyjnymfiaskiem,
doktóregozresztąotwarcieprzyznawałsięsamjego
inicjator33.
Wpołowieczerwca1940rokuStalin,ośmielony
sukcesamiHitlerawzachodniejEuropie,postanowił
ostateczniewłączyćLitwędoZSRS.WówczasMackiewicz
nadobreporzuciłzawóddziennikarza,zaszyłsięzżoną
wswoimpodwileńskimdomostwiewCzarnymBorze
izacząłzarobkowaćjakodrwal,furman,aokazjonalnie
jakosamogoniarz.Wybrałpracęfizycznąpoto,bynie
przemienićsięw„narzędzieniesprawiedliwości”,jakby
powiedziałThoreau.Nieulegawątpliwości,żeobserwacje
Wilnapoczynionepodczasdrugiejokupacjisowieckiej
zdeterminowałynawielupłaszczyznachsposób
postrzeganiaprzezeńdoktrynykomunistycznej
iugruntowałyjegomyślenieomechanizmach
funkcjonowaniatotalitarnegopaństwa.Wyczulone
nadetalokoiuchoniegdysiejszegoreportera„Słowa”
skrzętnierejestrowałowszelkiezmianysukcesywnie
zachodzącewobrębiesowietyzowanejprzestrzenioraz
towarzysząceimstrategieprzystosowywaniasięludzi
dorealiówzniewolenia.Owocemwyrosłymzowych
obserwacjijest
Drogadonikąd
,powieśćobrakuwolności,
koszmarzesamotności,moralnymupodleniuczłowieka,
poczuciuniemocyibeznadzieiwobliczuzagrożeniaoraz
powolnymkonaniuukochanego„kraju”.Bezwiedna
uległośćmaswobecsowieckiegonajeźdźcynapawała
Mackiewiczazdumieniempomieszanymzodrazą
iprzerażeniem.Czynniktenniejednokrotniestanowił
zresztąwjegoartykułachpunktwyjściadorozważań
natematfenomenuideologiikomunistycznejoraz
inicjowałdyskusjęnadasymetrycznościązachowania
społeczeństwapodczasokupacjisowieckiejiniemieckiej.
AtakHitleranaZwiązekSowieckiwczerwcu1941roku
wyzwoliłwmieszkańcachWilnakrótkotrwałąradość
zpowoduprzepędzeniaczerwonoarmistów,którą
jednakżebardzoszybkoprzyćmiłafalanowychrepresji
wymierzonychgłównieprzeciwkoludnościżydowskiej.
