Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Podczasokupacjiniemieckiejkluczowyzpunktuwidzenia
amplifikacjihoryzontuświatopoglądowegoMackiewicza
okazałsięrok1943.KomunikatGoebbelsazkwietnia
owegorokuoodnalezieniuwKatyniumasowychgrobów
zaginionychpolskichoficerówzelektryzowałwówczas
opiniępublicznąnacałymświecie.Zaprzyzwoleniem
władzpodziemnychMackiewiczudałsięwmaju
namiejsceekshumacjiwcelusporządzeniaraportu
izgromadzeniamateriałówmającychzweryfikować
zasadnośćniemieckichtezwskazującychSowietówjako
odpowiedzialnychzazastrzeleniePolaków.Fakty
jednoznacznieprzemawiałyzaustaleniaminiemieckimi,
odczegojednakstanowczoodżegnywałsięStalin.Odtąd
mordwKatyniu,próbyjegotuszowania,towarzyszące
mumilczenieipropagandowabatalianatrwałewpisały
sięwobszarzainteresowańMackiewicza.Wwydanej
przezeńpowojniepierwszejksiążcedokumentującej
tęsowieckązbrodnięokreślałonKatyńmianem„klucza
dowspółczesnejepoki”34.Wokółsprawykatyńskiejjak
wsoczewcezogniskowałasiębowiemmoralnahipokryzja
obydwuwalczącychzesobąwczasiewojnyobozów:
aliantówipaństwOsi.
KrótkopowizyciewKatyniu,jesienią1943roku
Mackiewiczprzeżyłkolejnywstrząs,stającsię
przypadkowymświadkiemrzezidokonanejnaŻydach
wpodwileńskichPonarach.Literackimzapisemowego
tragicznegozdarzeniajestreportażzatytułowany
Ponary
–„Baza”
z1945roku35–jedenznajdramatyczniejszych
tekstówpoświęconychHolokaustowi.HannaKrall
ówkrótkiutwórpodsumowywaławtakichoto
wymownychsłowach:„Mampoczucie,żetojest
najlepsze,coprzeczytałamoZagładzie”36.Widokciał
pomordowanychoficerówleżącychwlesiekatyńskim,
podobniejakwidokzmasakrowanychludzkichzwłok
porozrzucanychnastacjikolejowejwlesieponarskim,
ostatecznieutwierdziłMackiewiczawprzekonaniu
codoiściezbrodniczejnaturysystemówtotalitarnych.
Wjednymzprywatnychlistówadresowanych
doMackiewiczaCzesławMiłosz,wyrażającswojeuznanie
