Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
DostarczyłgoImmanuelKant.Zjegosystemuwynikało
–przynajmniejtaktozrozumiałowieluwpływowychmyślicieli
–żegeometriamożebyćtylkojedna–Euklidesowa.Aleotowłaśnie
odwiekówdyskutowanyproblempiątegopostulatudojrzał
dorozwiązaniaitrzejmatematycyniezależnieodsiebie:Gauss
(rozdział4),Bolyai(rozdział5)iŁobaczewski(rozdział6)odkryli
geometrienieeuklidesowe.Wszyscytrzejzmagalisięzpytaniem,jak
tomożliwe,żeprzestrzeńjesttylkojedna(fizycznaprzestrzeń
Wszechświata),ageometriiwiele.Trzebabyłoprzezwyciężyćnie
tylkowłasnewyobrażenia,leczrównieżopórnarosłychtradycji.
Oporynajskuteczniejpokonujesięzapomocąkonkretnych
osiągnięćnaukowych.ZnaczeniehabilitacyjnegowykładuRiemanna
niepoleganajegofilozoficznychinspiracjach,lecznajego
matematycznejinnowacyjności.Dlategorozdział7stanowizwrot
wscenariuszunaszegodramatu.NastępcyRiemannawywodzilisię
zróżnychinspiracjiidziałaliwróżnychmiejscach:Grassmann
wSzczecinie(rozdział8),CliffordwCambridge(rozdział9),Klein
wErlangen(rozdział10).Wszyscyoni,ijeszczekilkuinnych,
wjakimśsensiekontynuowaliprogramRiemanna,aleczynili
towznacznejmierze„nawłasnąrękę”,cotworzyłoróżnepunkty
widzeniaiwzbogacałoproblematykęnowymitechnikami.Jeżeli
problem„jednościprzestrzeniiwielościgeometrii”niezawsze
wypływałnapowierzchnię,toprzynajmniejpozostawałwtle
iniepokoił.
Wrazzrozdziałem11akcjanaszegodramatustopniowowkracza
wfazęrozwiązania.WpracachPoincarégodotyczącychgeometrii
wątkifilozoficznenapewnoniepozostawałyjedyniewtle.
Poprawniezidentyfikowałonmetodologicznystatusgeometriijako
naukimatematycznej,alejegofilozoficznykonwencjonalizm
zaciemniłmuostrośćspojrzenianarolęgeometriiwzastosowaniach
fizycznych.
Postworzeniuszczególnejteoriiwzględności,Einsteinniemiał
czasunazagłębianiesięwfilozoficznerozważania–intensywnie
poszukiwałnowejteoriigrawitacji.DziękipracomMinkowskiego
wiedział,żebędzieonageometrycznąteoriączasoprzestrzeni.Ale
