Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WSTęP
GenezaOrganizacjiTraktatuPółnocnoatlantyckiego(ang.NorthAtlanticTre-
atyOrganizationNATO)wiążesięzIIwojnąświatowąijejmiędzynarodo-
wymikonsekwencjami.WielkiemocarstwapozakończeniuIIwojnyświatowej
iwskutekwynikającychzniejnegatywnychdoświadczeń,atakżeuwarunkowań
Iwojnyświatowejorazsymptomówzimnejwojny,wceluustabilizowaniasytu-
acjimiędzynarodowejnaświecie,postanowiłystworzyćorganizacjępolityczno-
-wojskową,którabędziegwarantowałabezpieczeństwoipokójnależącychdo
niejpaństw.Decyzjataokazałasiętrafna,zwłaszczapowybuchuzimnejwojny
inasilającymsiękonflikciemiędzyWschodemiZachodem,którezmusiłyNATO
dowytyczenianowychcelówdziałaniaipodjęcianowychzadańnaareniemię-
dzynarodowej1.JakpiszeIreneuszLangowski:fiTrzymanieRosjanzdala,Niem-
cówzewzględunazaszłościhistorycznepodszczególnąkontrolą,aAmeryka-
nówbliskoEuropystanowiłoesencjęfunkcjonowaniaNATOigłównątezę
bezpieczeństwaświatowego”2.Tezatabyłazasadnawokresiezimnejwojny,
alepojejzakończeniunapoczątkulat90.XXwiekustraciłaznaczenie,gdyż
procesytransformacyjnenazywanefijesieniąludów1989”doprowadziłydo
radykalnychzmianwśrodowiskubezpieczeństwamiędzynarodowegoEuropy
iświata.Pojawiłasięnadzieja,żeszybkodojdziedocałkowitegoipowszechnego
rozbrojeniaiutworzeniasystemubezpieczeństwazbiorowego,któryzapewni
pokójibezpieczeństwowszystkimpaństwomnakuliziemskiej.Taksięjednak
niestało,apokrótkimokresiewspółpracymiędzydawnymiprzeciwnikamina
początkuXXIwiekuznówrozpętałasięzimnawojna,któratrwadodniadzisiej-
szego.Pojawiłysięnowezagrożeniadlabezpieczeństwamiędzynarodowego,
którezmusiłyNATOdokolejnejzmianymisjiistrategiidziałaniawstosunkach
międzynarodowych.
FundamentiistotędziałaniaNATOnarzeczbezpieczeństwasojusznikówsta-
nowiart.5traktatuwaszyngtońskiego,któryzobowiązujepaństwaczłonkowskie
dowzajemnejpomocywrazieagresjinajednoznich3.Dziękitemupodpisany
wdniu4kwietnia1949rokuTraktatPółnocnoatlantycki,sukcesywnieposzerzany
wkolejnychlatach,stworzyłnajsilniejszynaświeciesojuszpolityczno-obronny,
1
J.Kaczmarek,NATOwsystemiebezpieczeństwaświata,Alta2,Wrocław1998,s.25–28.
2
I.Langowski,RolaOrganizacjiTraktatuPółnocnoatlantyckiegowmiędzynarodowymsystemie
bezpieczeństwanaprzykładziewybranychkonfliktów,fiObronność.ZeszytyNaukoweWydziału
ZarządzaniaiDowodzeniaAkademiiObronyNarodowej”2016,nr3(19),s.150–170.
3
R.Kupiecki,ObronakolektywnaNATO.Stałamisjaizmiennykontekststrategiczny,fiRocznik
Strategiczny”2014/15,t.20,s.313.