Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1.TraktatPółnocnoatlantycki.PowstanieNATOipoczątkiorganizacji
21
UkładwojskowyTraktatuPółnocnoatlantyckiegodałpoczątekorganizacji
NATO.Nazwaorganizacjijesttłumaczonanadwajęzykifrancuski(Organisa-
tionduTraitédel’AtlantiqueNord)orazangielski(NorthAtlanticTreatyOrga-
nization).InnanazwatoOrganizacjaTraktatuPółnocnoatlantyckiego.Początko-
wymcelemNATObyłaochronaczłonkówtraktatuwaszyngtońskiegoorazich
obronamilitarnaprzedatakiemZSRRirosyjskichsojusznikównapaństwaczłon-
kowskie.PorozpadzieZSRRiUkładuWarszawskiegoceleorazzadaniaNATO
zczasemzmieniałysię.Przybierałyonerównieżcharaktermilitarny,lecznie
otakimnasileniu.PoupadkuZSRRorganizacjaskupiałasięgłównienapopra-
wierelacjipomiędzypaństwamiczłonkowskimi.Dodatkowopaństwadawnego
blokukomunistycznego,takiejakPolska,CzechyiSłowacja(porozdzieleniu
sięCzechosłowacji),mogłyuzyskaćwsparciezestronypaństwczłonkowskich,
apóźniejposzerzyćzasięgorganizacji,przyłączającsiędoniniejszegoSojuszu.
Niestetytoprzyłączeniemożliwebyłopodpewnymiwarunkami.Mianowicie
państwa,którechciałyprzyłączyćsiędoSojuszu,musiałyspełnićszeregwyma-
gań,któredlatychnowychstanowiłybarieręprawieniedopokonania.
Przykłademzadania,któreNATOnarzucakandydatom(państwom,które
pragnąprzystąpićdoczłonkostwa),jestzdolnośćpaństwadowłasnejobrony
przedatakiemwrogiegopaństwa.Tooznacza,nowepaństwoczłonkowskie
musirównieżobronićsię,nawetgdyorganizacjaniebędziewstanieobronić
nowegopaństwa.Otymzadaniumówiart.3TraktatuPółnocnoatlantyckiego:
fiDlaskuteczniejszegoosiągnięciacelówniniejszegotraktatu,Strony,każda
zosobnaiwszystkierazem,poprzezstałąiskutecznąsamopomocipomocwza-
jemną,będąutrzymywałyirozwijałyswojąindywidualnąizbiorowązdolnośćdo
odparciazbrojnejnapaści”10.
1.3.NajważniejszeprawaiceleNATO
Najważniejszymprawemorganizacji,którydałpoczątekjejistnieniu,jestart.5:
Stronyzgadzająsię,żezbrojnanapaśćnajednąlubwięcejznichwEuro-
pielubAmerycePółnocnejbędzieuznanazanapaśćprzeciwkonim
wszystkimidlategozgadzająsię,żejeślitakazbrojnanapaśćnastąpi,to
każdaznich,wramachwykonywaniaprawadoindywidualnejlubzbioro-
wejsamoobrony;uznanegonamocyArtykułu51KartyNarodówZjedno-
czonych,udzielipomocyStronielubStronomnapadniętym,podejmując
10
TraktatPółnocnoatlantycki.