Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
nie:zaliczanepoprzedniowyłącznielubniemalwyłącznie
dopisarstwabądźzgoładoliteraturypięknej,zostałonie-
jakoprzemieszczone,bystaćsięgałęziąwiedzy,dyscypliną
pretendującącorazbardziejstanowczodomianannauki”,co
postawiłojejadeptówwobeccałkiemnowychproblemów
warsztatowych,filozoficznychipisarskich.Innymisłowy
corazsilniejnarzucałmisięwniosek,żehistoriaprzeżyła
wowymczasienrewolucjęnaukową”:odpowiedniktej,
któradokonywałasięmniejwięcejrównoleglewnaukach
przyrodniczych,poczynającodfizykiiastronomii.Wnio-
sektenwynikał,rzeczjasna,nietylkozezgromadzonego
materiału,alerównieżzujmowaniagowkategoriezapo-
życzoneodAlexandre’aKoyré,któregobyłempilnymczy-
telnikiem.Mojarozprawadoktorskabyłaopisemtejprze-
mianystatusuhistoriiijejuwarunkowańspołecznych,ajej
tezęnaczelnąstreszczałtytuł:Narodzinynowożytnejnauki
historycznej.FrancuskaszkołaerudycyjnaXVI-XVIIw.,
gdzieakcentpadanazwrotnnaukahistoryczna”.
Byłjednakpewienszkopuł,którygnębiłmnieodchwi-
li,gdyuświadomiłemsobie,cowłaściwiestaramsięudo-
wodnić.Jakmówićonrewolucji”bezpokazaniandawnego
ustroju”,któryobaliła?Czymbyłouprawianiehistorii,nim
zaczęłysiębadaneprzezemnieprzemiany,zaktórych
pierwszykrokuznałematakiKuzańczykaiVallinatzw.
DonacjęKonstantyna?Mojawiedzanatentematbyła
ogólnikowaimglista.Spędziłemlatanaczytaniuerudytów
naczelezBayle’em,alekronikiśredniowieczneznałem
bardzowyrywkowoi,cogorsza,zupełnienierozumiałem
zasad,jakimikierowalisięichautorzy.Prawdęmówiąc,nie
rozumiałemnietylkokronik,aleiwszelkichinnychtekstów
średniowiecznych.Jakmożnabyłouznawaćmocprzeko-
nywającądowodówistnieniaBoga?Jakmożnabyłouważać
zarealnedemonyianioły?Jakmożnabyłoukładaćby-
tydanewdoświadczeniuwedleprzypisywanejimdosko-
nałości?Jakmożnabyłoutrzymywać,żecokolwieksię
porusza,czynitozasprawąprzyczynywobectegoczegoś
zewnętrznej?Listatakichpytańbyłazresztąznaczniedłuż-
sza.Krótkomówiąc,oileerudyciifilozofowieXVI-XVII
wiekuzdawalisięprzynajmniejzpozorubliscyiswojscy,
jeślipominiemyosobliwości,którełatwodawałysięwytłu-
10
