Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
maczyćstosunkamispołecznymi,poziomemnauki,ciąże-
niemtradycji-toludzieśredniowieczaokazywalisiętym
bardziejzagadkowi,imbardziejusiłowałemichprzeniknąć.
Dłuższyczasmyślałemzresztą,żeniebędęmusiał
zajmowaćsięśredniowieczem,gdyżwystarczylekturajuż
istniejącychpracnatematówczesnegodziejopisarstwa
istreszczenieichwkrótkiejprzedmowie;niktwięcejode
mnieniewymagał,więcmiałemnadziejęnatympoprze-
stać.Aleimbardziejzagłębiałemsięwliteraturęprzed-
miotu,tymbardziejzdawałemsobiesprawę,żenieprzynosi
onaodpowiedzinamojepytaniaanawetniezadajeich
sobie.Badaczydziejopisarstwaśredniowiecznegozajmo-
wałaprzedewszystkimkwestiawiarygodnościdostarcza-
nychprzeznierelacjiowydarzeniach;ichperspektywabyła
źródłoznawcza,podczasgdymojabyłainna.Jaka?Znale-
zienieodpowiedziprzekonywającejdlamniesamegonie
przyszłołatwo.Zaczynałemjakohistoryknfilozofiiimyśli
społecznej”,alewtrakciepracyprzesuwałemsięcoraz
bardziejnaterenhistoriinauki.Wodróżnieniujednakod
uznanychprzedstawicielitejdyscypliny,którzyzajmowali
sięzresztąwyłącznienaukamiścisłymiiprzyrodniczymi,
przemianyuprawianiahistoriiinteresowałymnienietylko,
bytakrzec,sameprzezsię,alerównieżzuwaginaich
otoczenieustrojowe,instytucjonalneiideologiczne(dziś
powiedziałbym:wierzeniowe),któregowłasnadynamika
napędzanakonfliktemgrupspołecznych,etnicznychiwy-
znaniowychpobudzaładoinnegoniżdawniejsytuowania
teraźniejszościwzględemprzeszłościiprzyszłości,ido
zajmowaniaprzetowobecprzeszłości,zwłaszczaodległej,
innejniżdawniejpostawy:dystansowaniasięwobecniej,
uprzedmiotawianiajej,badaniapozostawionychprzeznią
tekstówirzeczyuznanychterazzazabytkiczypomniki,
ipodejmowaniapróbdotarciazaichpośrednictwemdo
niejsamej,bysamodzielnieistosujączabiegipowtarzalne,
ustalić,cosięwtedynaprawdędziało,iuniezależnićsiętym
sposobemodrelacjinaocznychświadkówidziejopisówpo-
dejrzewanychzasadnieostronniczośćizmyślanie.Byłato,
innymisłowy,perspektywa,dlaktórejuprawianiehistorii
jestjednymzesposobówustosunkowaniasiędoprzeszłości,
11
