Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
1.Gospodarkawodnakomórekitkanek
nympotencjalewodyiznajdująsięwstanierównowagiplazmolitycznej.Jeśli
potencjałwodywroztworzeotaczającymjestmniejszy(bardziejujemny)od
potencjałuwodywtkance,wodaprzemieszczasięztkankidootoczenia,
wprzeciwnymraziewtkancezwiększasięzawartośćwody.Przepływwody
wywołujezmianywymiarówliniowychfragmentówrośliny,jakteżichmasy.
Roztwór,wprzypadkuktóregonieobserwujesięzmianmasylubobjętości
tkanki,przyjmujesięjakodobrzecharakteryzującypotencjałwodywtkance,
awięctakżepotencjałosmotycznysokukomórkowego.Ponieważwtakim
układziey
P=0,wartośćpotencjałuwodyzależyjedynieodstężenia,aokreślić
jąmożnakorzystajączrównaniavan!tHoffa:
\1mRT,
(1)
gdzie:
m–molalnośćroztworuizotonicznego[mol·kg
–1];dlaniskichstężeń,poniżej0,2
mol·kg
–1(rozpuszczalnika),wartościtesąbliskiestężeniomwyrażonymjako
mol·dm
–3(roztworu),
R–stałagazowa:0,008314kg·MPa·K
–1·mol–1,
T–temperatura[K].
Wmetodzieplazmometrycznejprzyjmujesięzałożenie,żepotencjałwodysoku
komórkowegojestwprostproporcjonalnydoobjętościwakuoli.Zależnośćtę
możnaprzedstawićwpostaci:
\
1
V
V
pl
\
pl,
gdzie:
y
–potencjałwodysokukomórkowego(wakuolarnego)wkomórceniesplazmoli-
zowanej,
V
–objętośćprotoplastuprzedplazmolizą,
V
pl
–objętośćprotoplastukomórkisplazmolizowanej,
y
pl
–potencjałwodysokukomórkowego(wakuolarnego)wkomórcesplazmolizo-
wanej,równypotencjałowiwodyroztworuużytegodoplazmolizy(poplaz-
molizie,wstanierównowagiplazmolitycznej,y
pl=ywprzypadkuroztworu
wywołującegoplazmolizę).
Dobadańplazmometrycznychstosujesiętkankizbudowanezkomórek
wydłużonychicylindrycznych,owzględniemałejobjętościcytozolu.Wtrakcie
plazmolizyprotoplastytakichkomórekodstająjedynieodpoprzecznychścian
komórkowych,coumożliwiastosunkowodokładneokreśleniezmianobjętości
protoplastu.Powyższewarunkispełniająm.in.komórkiepidermyzwklęsłej
stronyliścispichrzowychcebuli.
Jakoroztworyosmotycznieczynnenależystosowaćwodneroztworysub-
stancjinieprzenikającychprzezplazmalemmę,np.roztworymannitolulubsor-
bitolu.Częstostosowanesąrównieżroztworysacharozy.
