Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
Doświadczeniaukobiecanegopodmiotu
[f]unkcjanarracyjnatraciswojefunktory:wielkiegobohatera,wielkieza-
grożenia,wielkieprzedsięwzięciaiwielkicel.Rozpryskujesięnaulotne
skupiskajęzykowychelementównarracyjnych(...),zktórychkażdyniesie
zsobąpragmatycznewartościsuigeneris.Wszyscyżyjemynaskrzyżo-
waniuwieluznich11.
Oczywiście,konfrontowaniezesobąwtensposóbnowoczes-
nościiponowoczesnościmacharakterniechybnieuproszczony12
ipełnitutajjedyniefunkcjęporządkującąpewneogólnetenden-
cje.Wistociemożnaraczejmówićodialektycewobrębiespor-
nychtematów,gdzieobienfrakcje”stawiająsięnawzajemwobec
koniecznościrewizjiwłasnychzałożeń.Ponowoczesnośćwyła-
niasięznowoczesnościjakojejkonsekwencja,aczasem-mniej
lubbardziejzamierzona-kontynuacja,cowielokrotniedaoso-
bieznaćnastronachtejksiążki.nDoświadczenie”zaśstanowi
zagadnienie,wktórymtegotypupodziałyokażąsięszczególnie
niekonkluzywne.
Ponowoczesnośćniebyłamuprzychylna,ponieważwidziała
jejakopozostającenasłużbiepooświeceniowejmetakategorii
Podmiotuergoobwiniałazaudziałwopresyjnychpraktykach
władzy.Jednocześniezakwestionowaniedoświadczeniazpowo-
dujegokonstytutywnejroliwbudowaniuiumacnianiutakrozu-
mianejpodmiotowościprzyczyniłosiędokłopotówzarównona
polusamychteoriihumanistycznych,jakipraktykspołecznych
czypolitycznych,zainteresowanychkrytykądominującychform
władzy.Dlapodmiotówzmarginalizowanych,wykluczonych
ininnych”doświadczenieokazywałosiępodstawowymorężem
11J.-F.Lyotard,Kondycjaponowoczesna,dz.cyt.,s.20.
12WinteresującysposóbrewidujeowouproszczenieMarshallBerman.
Wksiążcez1982roku-przywołującejwtytulesłynnezdaniezManifestu
komunistycznego(1848),którewytyczyłowieleponowoczesnychścieżek:
„Wszystko,costałe,rozpływasięwpowietrzu”.Rzeczodoświadczeniu
nowoczesności(tłum.M.Szuster,Universitas:Kraków2006)-Berman
pokazuje,żesamanowoczesnośćniebyłajednolitym,zorientowanym
wokółmodernizacjitworem,alenurtemdialektycznym,targanymwe-
wnętrznymisprzecznościami,ujętymdobrzewłaśniepoprzezalegorię
rozpływaniasięwszystkiego,costałe,wpowietrzu.
