Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Przywoływanewyżejwiersze,poświadczającezaangażowaniesomy
wspołeczneczyponadindywidualnekonteksty,nieuwyraźniałyproblemu
rozdarciapomiędzyciałemiświadomością.Oboknichpowstajątakże
utworyszukająceodpowiedzinatożsamościowepytania,wktórychumysł,
oddzielonyodfizycznościprzeztradycjękartezjańską,powracadojedności
zciałem.Jednośćtanieoznaczajednakwcalewewnętrznejrównowagi
stroniichzgodnegowspółistnienia–psychofizycznacałośćjestwpoezji
kobietraczejpopękana,podszytazwątpienieminiepokojem,bywakonflik-
tem,sprzecznością,aleteżdialogiemlubprzyciąganiemsiędopełniających
sięform.Tenkonfrontacyjnydualizmwierszechętniewykorzystują,szcze-
gólnieakcentującbiologiczneuwarunkowaniaświadomościidowodząc,że
ostatecznesłowonienależydorozumuwyabstrahowanegozciała.(Można
byzapytać,czyświaty,którepróbowałrozdzielićKartezjusz,wpoezji
upominającejsięoswąkobiecośćkiedykolwiekdokońcaiostateczniesię
rozstały).Tekstypodporządkowanekulturzepatriarchalnej,rezygnujące
zujawnianiaswejpłciowości,przyjmująfluniwersalniemęski”punktwi-
dzenia,maksymalizującnapięciemiędzyumysłemaświatemzewnętrz-
nym,myśląadziałaniem,teoriąażyciempraktycznym,jakuMariiKomor-
nickiej(1876–1949),którazapragnęłabyćPiotremWłastem.Gdyjednak
patrzysięzlotuptakanadwudziestowiecznąpoezjękobiet,wydajesię,że
niegrozijejszczelnezamknięciewświadomościitrwaniewpostaciczyste-
goumysłu40.
Wperspektywiedługofalowychmodernistycznychzmianzaobserwo-
waćmożnatendencjędoprzechodzeniaodcielesnegorozumieniaducho-
wościdoduchowopojmowanejcielesności.Akcentyróżniesięrozkładają–
intelektzreguływykraczapozaciało,aleteżsomazyskujewłasnąświado-
mość,flja”razumiejscawiasiębardziejwciele,innymrazemsilniejidenty-
fikujesięzesferąpsyche.Wrazzdocenieniembiologicznychpodstaw
świadomościnasilająsiępytaniaosensiwartościowanieciała,jegoauto-
nomicznąmądrośćiznaczenie.flJa”wpoezjikobietokazujesięnajczęściej
psychofizycznącałością,czującąimyślącą,odkrywającąswojądwoistość.
Szukającswejtożsamości,podmiotnatrafianaobcość,któragostanowi,
ijednocześniepróbujeprzekroczyćto,cojądeterminuje.Somajesttuzatem
źródłemwewnętrznychkonfliktówikryzysów,azanurzonawczasie
iświadomaswegotemporalnegoistnieniadoświadczanieustannejprze-
miany.Tociałowiedzącewięcejiinaczejniżumysł,któremumożnasta-
wiaćpytania,aleteżfizycznaprzestrzeń,ograniczającaświadomośćipomi-
jającaowepytaniamilczeniem.Wpoezjikobietcielesnośćnajczęściejjest
---
---
---
---
---
---
40
OtwórczościM.Komornickiejwtymkontekściezob.E.Boniecki,Modernistyczny
dramatciała.MariaKomornicka,Warszawa1998.
