Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
PRZEDMOWA
wanżowaćswoimiusługami,Japoniabezichpomocyzadałamiażdżą-
cąklęskęRosji.
Dmowskiwykorzystałtęklęskę,ibędącąjejkonsekwencjąrewo-
lucję1905/6roku,dowprowadzeniapolskichposłówdopowstałej
właśniewRosjiDumyPaństwowej–carbyłzmuszonydowszczęcia
reformdemokratyzującycharchaicznyustrój(wRosjireformyzawsze
byłynastępstwemklęsk).NatomiastPiłsudski,utwierdzonywswojej
oceniesłabościRosjiiprzewidującjejporażkęwprzyszłej„wielkiej
wojnie”,przystąpiłdorealizowaniaswojegoplanuzwiązaniaprzyszło-
ściPolskizktórymśzprzeciwnikówRosji.WybrałAustro-Węgry
.Było
topaństwowielonarodowe,stosunkowodemokratyczne,apozatym
–coważne–słabszeodNiemiec,azatemłatwiejszedonegocjowania
warunkówwspółpracy.
29września1906Piłsudskizaproponował–podobniejakwcześ-
niejJaponii–usługiwywiadowczeprzeciwRosji,bonicinnegoPolacy
niemoglioferować.PonieważjednakdlaAustriiRosjabyławażniejsza
niżdlaJaponii,cenapolskiegowsparciamogłabyćwyższa.Oczywi-
ście,stronapolskazażądałapieniędzynaswojądziałalność,aletakże
broni,orazkoncesjiwsferzespołeczno-politycznej.Od1867roku
działałojużTowarzystwoGimnastyczne„Sokół”.Teraz,w1910roku,
AustriacyzgodzilisięnautworzenieweLwowieZwiązkuStrzeleckie-
go(wKrakowie„Strzelec”),awięcpolskiejorganizacjiparamilitar-
nej.Wybiegającwprzyszłość,możnaodrazupowiedzieć,żebyłato
podwalinapodPolskąOrganizacjęWojskową(POW),któraodegrała
takwielkąrolęwrealnymodzyskiwaniuprzezPolskęniepodległości
w1918roku.
Rozmowyotajnejwspółpracypolsko-austriackiej,skierowanejprze-
ciwRosji,odbywałysięwróżnychmiejscach,takżewWiedniuiLwo-
wie,aleczęstobyłyfinalizowanewPrzemyślu.Cociekawe,zestrony
austriackiejbraliwnichudziałprzeważnieoficerowie–Polacy,człon-
kowieHKStelle(Hauptkundschaftstelle–GłównyOśrodekWywia-
dowczy)m.in.kapitanJózefRybak,szefekspozyturywywiaduprzy
1.KorpusiewKrakowie,przyszłytwórcapolskiegowywiadu.Polak,
kapitanGustawIszkowskizekspozyturywywiaduprzy11.Korpusie
8
