Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
36
ROZDZIAŁ1
Mojeujęciefenomenuprzywództwapolitycznegonajbliższejestnurtowiinte-
rakcyjnemu,leczuzupełnioneoelementytypowedlaparadygmatusytuacyjnego.
Abytowyjaśnić,rozpocznęodwskazanianaspołecznąnaturęprzywództwa.
Możeonozaistniećtylkowtedy,gdyjednostkiskupionesąwpewnejgrupie120.
Stwierdzającto,JeanBlondelzaznaczył,żejeżelijużdojdziedoutworzeniasię
tejgrupy,towewnątrzniejprędzejczypóźniejobjawisięjakaśformaprzywódz-
twa,doktórejbędziemusiałustosunkowaćsiękażdyjejczłonek(zwyjątkiem
osóbwyalienowanychlubpozbawionychjakichkolwieksiłsprawczych)121.Teza
tawydajesięzbytradykalnaiidealistyczniezakładająca,żekażdyprzywódca
wzbudzajednakowosilnyoddźwiękspołeczny.Możnajednakprzyjąć,żeskutki
pojawieniasiępodmiotutegorodzajuobejmą,choćbywminimalnymstopniu,
wszystkichuczestnikówdanejzbiorowości.Działalnośćprzywódcypolitycz-
negojestbowiemściślepowiązanazwładząorazzredystrybucjązasobów
społecznych,któranigdyniejestjednakowokorzystnadlakażdegoobywatela.
Zachowanieobojętnościwobecmotywacjiioczekiwańpewnychgrupludzi
bądźcelowepogorszenieichpołożeniamaterialnegotodecyzje,zktórymilide-
rzypolitycznitakżemusząsięniejednokrotniemierzyć,mającświadomośćich
konsekwencji.
Relacjaprzywódczajestzawszedwustronna.Pierwszymbiegunemukładu
jestprzywódcapolityczny.Drugiczłoninterakcjitworząwszystkieosoby,które
uważajądanąjednostkęzaprzywódcępolitycznego.Wliteraturzesąoneokreśla-
nenajczęściejjakojegozwolennicy,kliencilubbłędnie,wterminologiitypowej
dlapojęciawładzy,jakopodwładni.Istnieniezwolennikówjestnieodzowne,bo
wprzeciwnymwypadkuliderniemiałbykomuprzewodzić.Zjawiskazwiązane
zprzywództwemzachodzązawszewgrupieludzi,wktórejniektórejednostki
spełniająokreślonekryteriapozwalająceuznaćjezaprzywódcówpolitycznych.
Pojawiająsięjednakdwapytaniaijakietosąwymogiiktojeustala?
Uważam,żeprzywódcępolitycznegoodróżniająodzwolennikówkierunki
jegoaktywnościwsferzepublicznej.Czynniezabiegaonbowiemozatrud-
nieniewinstytucjachwładzy,anastępnieoutrzymaniestanowiskaprzezjak
najdłuższyczas.Włączasiętymsamymbezpośredniodorywalizacjizinny-
milideramiiprzywódcamiorówniewysokichambicjach.Obywatele,spośród
którychrekrutująsięstronnicyprzywódcówpolitycznych,nieprzejawiajątego
rodzajuaspiracji.Zadowalająsięonipartycypowaniemwrutynowychproce-
durachtakichjakreferenda,głosowaniapowszechneiwyboryprzewodniczą-
cegopartiipolitycznej.Biorątakżeudziałwinnychwydarzeniachpublicznych,
jeżeliprzynositokorzyśćobustronomrelacjiprzywódczej.Zwolennikomchodzi
120P.Żukiewicz,Przywództwopolityczne…,cyt.wyd.,s.46.
121Zob.J.Blondel,PoliticalLeadership…,cyt.wyd.,s.1;K.Pałecki,Przywództwojako
kategoria…,[wi]Przywództwopolityczne…,cyt.wyd.,s.32.
