Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Mózgmęskiimózgżeński
J.Vetulani
czylipotomstwo,iczęstodbająonie.Samcedostarczajądodatkowy,chociażko-
nieczny,materiałgenetyczny,aichudziałwdalszejopiecenadpotomstwemjest
różnywzależnościodgatunku,awnaszymprzypadku–odkultury.
Obiepłcidążądomaksymalizacjireprodukcji,aleuowodniowców(gadów,pta-
kówissaków)samicamaograniczonemożliwościtworzeniagamet,podczasgdy
samiec–praktycznienieograniczone.Wrezultaciestrategieseksualneobupłci
sązasadniczoodmienne,agłównaróżnicapoleganastrategiiwyborupartnera:
sukcesreprodukcyjnysamcazależyodliczbypartnerek,sukcessamicy–odwar-
tościpartnera.Samiecidzienailość–mabardzowielkiemożliwościpłodzenia
potomstwa,wśródktórego–zgodniezprawemwielkichliczb–znajdąsięzpew-
nościądoskonałeosobniki.Samicamusiiśćnajakość:jakośćjejpotomstwanie
zależyodliczbypartnerówseksualnych,botoniezwiększyliczebnościjejdzieci.
Żebyprzetrwałojaknajwięcejpotomstwa,musionomiećmożliwiedoskonały
potencjałgenetycznyisamicapodtymkątem(nieświadomie)wybierapartnera
doreprodukcji.Wobectegosamicajestbardziejwybrednaniżsamiecwdoborze
partnera.Samiecmusisiębardziejstarać,abybyćwybranym–musiwykazaćsię
siłąisprytem(idącymizwyklewparzezezdrowiem)itakichcechoczekujesamica
odpartnera,abyprzekazaćjepotomstwu.Stądteżwśródkręgowcówtosamica
dokonujewyborupartnera,najczęściejspośródkilkurywalizującychpretenden-
tów,którzyczęstotocząciężkieboje,abyzwyciężyć.
Niesposóbniezauważyć,żewzwiązkuztąsytuacjąpowstająpewneróżnice
wzachowaniu.Naprzykładwcałymświeciezwierzęcymsamcesązregułybar-
dziejagresywne[20].Znaczniemniejznanyjestfakt,żeukobietistniejąwmózgu
Uośrodkiwstydu”
,hamującezbytimpulsywnezachowaniaseksualne.Cociekawe,
sąonehamowanepodczasoglądaniafilmówpornograficznych[21].
QHormonypłciowe
Hormonypłciowesąbardzointensywnieprodukowanewtrzecimtrymestrzecią-
żyiokresten,orazpierwszyrokżycia,nazywamyczasempokwitaniadziecięcego.
Szczególnieistotnyjestbardzosilnywzrostprodukcjitestosteronuuchłopców
przedporodemikrótkopoporodzie.Pozawpływemnagonady,hormonydziałają
równieżnatkankisomatyczne,wtymtkankęnerwową.
Estrogenydziałająnamózgwewszystkichokresachżycia,regulująrozmaiteme-
chanizmy,działającnareceptorybłonoweijądrowe[22].Hormonżeński,estra-
diol,odgrywaważnąrolęochronnądlaneuronów,ułatwiającnaprawęuszkodzeń,
18
www.mededu.pl
