Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Fizjologicznepodstawyczynnościpsychicznych
45
roboczą.Jesttoprowizorycznymagazyninformacjiniezbędnychdoprzeprowa-
dzeniabieżącychzadań.Pamięćroboczaskładasięztrzechukładów:centralnego
układuwykonawczegoidwuukładówrepetycyjnych.Centralnyukładwykonaw-
czyaktywnieogniskujepercepcjęnaszczególnychelementachśrodowiska.Po-
jemnośćtegoukładujestograniczonaiwynosimniejniż12elementów.Układ
wykonawczyregulujeprzepływinformacjidoukładówrepetycyjnych.Sąto:pę-
tlaartykulacyjnadlainformacjisemantycznej(np.nowegonumerutelefonu)oraz
układrepetycyjnydlainformacjiwzrokowo-przestrzennych.Winnymjeszcze
modelurozróżniasiępamięćproceduralnąipamięćdeklaratywną.Pamięćpro-
ceduralnajesttoodtwarzanabezświadomegoprzypominaniasobieniezwerbali-
zowanapamięćuprzednichnawykówiumiejętności.Odtwarzanaświadomiepa-
mięćdeklaratywnamożebyćsemantyczna,obejmującawiedzęszkolną,oraz
epizodyczna,inaczej-autobiograficzna.Pamięćautobiograficznazawieracałe
życieczłowieka,wszystkieosobistedoświadczenia,faktyiemocje,odnajdaw-
niejszejprzeszłości.Indywidualnezasobypamięciautobiograficznej,dostępne
tylkodanejjednostce(awięcsubiektywne),sątworzyweminiezbędnymwa-
runkiemtego,conazywasięwewnętrznymżyciempsychicznym,stanowiąone
onaszejtożsamości.Pamięćautobiograficznajestprocesemtwórczym.Odtwo-
rzonainformacjaniejestidentycznazinformacjązmagazynowaną.Wrekon-
strukcjiminionychwydarzeńbiorąudziałróżnewspomnienia,uruchamianejest
zgadywanie,porównywanie,wnioskowanie,celemjestbowiemuzyskaniemożli-
wiespójnegoobrazu.Takwięc,jakpowiadaGabrielGarciaMarquez:,,życienie
jesttym,coczłowiekprzeżył,aletym,coijakzapamiętał».
Zewolucyjnego,atakżefizjologicznegopunktuwidzeniamózgmożnatrak-
towaćjakoukładzłożonyztrzechczęści.Najniższepiętroukładujesttomózg
archaiczny.Wtokuewolucjipowstałukładlimbiczny,anastępniemózgnowy.
Równomiernyrozwójukładulimbicznegoinowegomózgujestszczególnącechą
człowieka.
Mózgarchaicznystanowipodłożeuwarunkowanychgenetycznie,elemen-
tarnychzachowańireagujenazmianywśrodowiskutylkonasileniemlubosła-
bieniemzgóryustalonychreakcji.Wskładmózguarchaicznegowchodzą:zwoje
podstawne,międzymózgowieiśródmózgowie.Tradycyjnieuważasię,żezwoje
podstawne-wrazzkorąmózguimóżdżkiem-sterująaktywnościąruchową,
obecniejednakwiadomo,żezawiadująonetakżeemocjamiiregulujączynności
poznawcze,hamująimpulsypsychiczneiruchowenieadekwatnewokreślonej
sytuacji.Uszkodzeniezwojówpodstawnychpowodujetzw.triadępodkorową,na
którąskładająsię:depresja,zaburzeniaruchoweiotępienie.Podwzgórzejest
zwojem
głowowym
utrzymującym
stałość
środowiska
wewnętrznego
ikontrolującymwydatkowanieenergii.Wzgórzeregulujewzbudzenie,jestteż
centrumintegracyjnym,przezktóremusząprzejśćwszystkieinformacje,zanim
dotrądoświadomości.Postawionohipotezę,żewskutekzaburzonegofiltrowania
bodźcówwewzgórzuchorzynaschizofrenięprzeżywajązalewnieistotnychin-
formacji,majątrudnościzorientacją,uwagąipamięcią,anadmiernewzbudzenie
uniemożliwiaimautomatyzowanieczynnościpoznawczych.
Doukładulimbicznegozaliczasięstruktury,takiejakkoraoczodołowa,
koraprzedczołowanaprzyśrodkowejpowierzchnipłatówczołowych,zakręt
