Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
62
Psychiatria
Iluzjepamięci.Wspomnieniarzeczywiste,leczzniekształconepodwpły-
weminnychprzeżyć,zwłaszczasilnychemocjifizjologicznychlubemocjiwy-
zwolonychprzezstanychorobowe.Tepierwszesąwżyciudośćpospolite,lecz
szybkokorygowane,gdyemocjemijają.Iluzjewyzwolonestanamichorobowymi
(jaknp.depresja,urojenia)sąsilniejszeitrwalsze.
Kryptomnezja.Wspomnienienieświadome,tj.wspomnienieodtworzone
bezrozpoznaniajegowtórności.Wspomnieniowycharakterśladupamięciowego
uległzatarciu,achorysądzi,żeprzeżywacoścałkiemnowego,oryginalnego.
Czasemprowadzitodobłędnegoprzypisaniasobieautorstwacudzegoutworulub
myśli(nieświadomyplagiat).
Złudzeniautożsamiające_przeżycia,wktórychzachodzibłędneusytu-
owaniewydarzeńwczasie.Déjàvu(jużwidziałem),déjàvecu(jużprzeżywa-
łem)-tobłędnerozpoznanieobecnegowydarzeniajakorzekomojużsobiezna-
nego,kiedyśprzeżytego(przeżycieoswajające).Jamaisvu(nigdyniewidzia-
łem),jamaisvecu(nigdynieprzeżywałem)-to,odwrotnie,błędnerozpoznanie
znanegojużwydarzeniajakorzekomonowego,wcześniejnieprzeżytego,obcego
(przeżyciewyobcowujące).
Konfabulacje.Wspomnieniarzekome-towypowiadaniefałszywychwspo-
mnień,którezwyklewspółwystępujązgłębsząniepamięciąiwypełniajątęlukę.
Mimorozmijaniasięzprawdą,choryniemaintencjiwprowadzaniarozmówcy
wbłąd.
Omamypamięciowe.Fałszywewspomnieniazsilnymprzekonaniemreali-
zującym-chorywspomina,stanowczostwierdzarealnośćwydarzeń,które
wrzeczywistościniemiałymiejsca.Wistocieniesątoomamy,leczwspomnienia
zafałszowaneurojeniowo.
ZABURZENIASPOSTRZEGANIA
Spostrzeganie(percepcja)wiążesięzodwzorowywaniempostaciświataze-
wnętrznegoiwewnętrznegowpostacireprezentacjiumysłowych.Kluczowąrolę
odgrywająwtymprocesienarządyzmysłów,gdziedokonujesięprzetworzenie
bodźcówzewnętrznychwprocesywewnętrzne.Doczynnościspostrzeganiazali-
czasięwrażeniaispostrzeżenia.Odczuwaniewrażeńwiążesięzfizjologicznym
aspektemspostrzegania,dokonującymsięwnarządachzmysłówipozwalającym
naodbiórprostychwłaściwościspostrzeganychprzedmiotów(np.kolor,jasność,
głośność,ciepło,miękkość,słodycz).Natomiasttworzeniespostrzeżeńobejmuje
psychologicznyaspektspostrzegania,związanyzprzypisaniemodczuwanym
wrażeniompewnegoznaczenia(np.czerwony,kulistyprzedmiot-topomidor).
Natenprocesskładająsię:ultrakrótkiokresrejestracjipełnegoobrazuspostrze-
ganegoprzedmiotuwbuforzesensorycznym(pamięćnatychmiastowa)orazdwa
jednoczesneiprzenikającesięprocesy:analizapercepcyjnacechprzedmiotu
zależnaoddocierającychbodźcóworazsyntezapercepcyjnazależnaodjużpo-
siadanejwiedzy,tj.zasobówpamięciimyślenia.Wobuprzypadkachprawidłowe
spostrzeganiewymagawykorzystaniaistniejącychjuższablonówischematów
poznawczychnabytychwrozwojugatunkowymiosobniczym.Szczególnąformę
