Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Psychopatologiaogólna_objawyizespołyzaburzeńpsychicznych
69
Obszartreści,którychdotycząurojoneprzekonania,jestpraktycznienie-
ograniczony.Wzasadziewszelkieludzkiedoświadczeniamogąstaćsięprzed-
miotemurojeń,leczpewnetypytreścipowtarzająsięczęściej.
Urojeniaodnoszące(ksobne)-wiążąsięzodnoszeniemdosiebieniezwią-
zanychwrzeczywistościdziałańinnychludzilubprzypadkowychzdarzeń(np.
nobserwująmnie»,nmówiąomniewtelewizji»,ntoniejestprzypadek»).Czasem
sątoprzekonaniadotyczącetożsamościipokrewieństwa,np.błędnerozpozna-
wanieosób,błędneutożsamianieinnychosóbisamegosiebie(noniniesąmoimi
rodzicami»).
Urojeniaoddziaływania(wpływu,owładnięcia)-polegająnaprzeświad-
czeniuchorego,iżjegoprzeżyciaizachowaniaulegająwpływowiobcychsił(np.
osób,instytucji)oddziałującychzapośrednictwemnaturalnych,nadnaturalnych
(np.wpływduchowy,magiczny,parapsychologiczny)lubniewiadomychsposo-
bów,czasemnaodległość.Niekiedypacjentsobieprzypisujeniezwykłązdolność
wpływanianainneosoby.
Urojeniaprześladowcze-występująnajczęściejiwiążąsięzprzekona-
niem,żeotoczeniezmierzadopozbawieniachoregojakichśważnychdóbr-god-
ności,własności,zdrowia,wolności,pozycjispołecznej,anawetżycia.
Urojeniazmiany(własnej)osoby-dotycząpoczuciazagrażającej,zacho-
dzącejlubjużzaistniałejzmianycielesnejczypsychicznej,zmianytożsamości
alboprzemianywinnąistotę.
Urojeniawyższościowe(wielkościowe)wiążąsięzjaskrawopodwyższoną
samooceną,aurojeniamałejwartości(depresyjne)-zjejwyraźnymzaniże-
niem,np.zpoczuciemutratyzdrowia(hipochondryczne),spokojusumienia
(winy,grzeszności),majątku(zubożenia).Wskrajnychprzypadkachmożepoja-
wićsięprzekonanieocałkowitymzaniku(śmierci,nieistnieniu)samegosiebie
lubświata(nihilistyczne).
Wartośćdiagnostycznaurojeńjestznaczna.Zawszewskazująnachorobliwe
zniekształcenieocenyrzeczywistościipsychotycznycharakterzaburzeń.Stano-
wiągłównączęśćobrazuzespołówurojeniowych,ajakoelementdodatkowylub
wtórnymogąwspółwystępowaćwinnychzespołach.Występująwzaburzeniach
somatogennych,schizofrenicznychafektywnychireaktywnych.
Automatyzmypsychiczne.Przeżyciazatracanialubutratywpływuchorego
nawłasneprzeżyciaizachowania.Wkonsekwencjisąoneodczuwanejakoauto-
matyczne,niepodległewłasnejwoli.Poczuciuwyobcowywaniasięprzeżyć(de-
personalizacji)towarzyszyczęstoprzekonanie,iżulegająwpływowijakiejśze-
wnętrznejsiły.Odczucieobcościwłasnychprzeżyćmożebyćniepełne,njakgdy-
by»(małyautomatyzm),częściejjednakwystępująobjawy,wktórychobcość
przeżyćjestjużodczuwanawpełniibezkrytycznie,tj.wpostaciautomatyzmu
rozwiniętego:ruchowego(ruchynasyłane,wywołane),ideacyjnego(myśli
obce,nasyłane,zabierane,ugłośnione,nadawane,odsłaniane,podwajane,roz-
brzmiewającejakecho),ideacyjno-słownego(ngłosy»wewnątrzciała,narzuco-
namowa,komentarzesłowne).Cechaautomatycznościwomówionymznaczeniu
dotyczyobjawówopisywanychrównieżjakoomamyrzekomeiurojeniaoddzia-
ływania.Wyróżnienieautomatyzmówpsychicznychwiążesięzprzekonaniem
oichwartościwrozpoznawaniuschizofrenii.
