Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Psychoanalizajakokrytycznateoriadziejów.PrzykładPolski
scenariusza,tosłowopojawiaćsiębędziewmiejscachwęzło-
wych,tam,gdziekondensujesięznaczeniecałejfantazmatycz-
nejdramaturgii,tam,gdzieDzdarzająsię”kluczowezakrętyiza-
pleceniaDakcji”.Wjęzykupolskimjednymztakichsłówjest
DŻyd”;wypowiedzeniegouruchamiamnóstwofantazmatycz-
nychscenariuszy.
Wfantazmaciesłowojestwięcmediumruchu,pełnifunkcję
czegośwrodzajuDdrogowskazu”nadrodze,którąpodążapod-
miotpopychanypragnieniem.Samdrogowskazniematuznacze-
nia,dopierocaładroga,awłaściwiepodążanienią,Dprzykrawa
przyjemnośćdopragnienia”,żeznówzacytujęLacana,czylinada-
jeprzeżywaniuprzyjemnościkonkretną,dlatejwłaśniepodmio-
towościokreślonąformę.Jednakbezsłów-drogowskazówpod-
miot,nieszczęśnik,zagubiłbysięwemgleswojejnieświadomości.
Znaszymiofiaramiłączynas
„niewidzialnyłańcuch”?Jaknajbardziej
Dośćpowszechnieprzyjmujesię,żepodstawowedlaPolski
uniwersumsymboliczneukształtowałosięwXIXwieku.Historia
zrywówiklęsk,zapisanawwielkichdramatachromantycznych,
określatakiepole,wktórymDnajokrutniejszakrytykaPolskinie
możeprzekroczyćtegoniewidzialnegołańcucha,któryłączynas
znaszyminiewinnymiofarami”16,jakpiszeMariaJanion,znaw-
czynitegożpola.Chcęzatrzymaćsięnadwuznacznościsformuło-
waniaołańcuchu,któryłączynasznaszyminiewinnymiofarami.
Tadwuznacznośćjestbowiemcharakterystycznadlajęzykowej
ekspresjistrukturyfantazmatycznej.OtóżkażdyPolakodczytu-
jącytęfrazębędziemyślałprzedewszystkimopolskichofarach,
którezginęłyzrękiróżnychobcychprześladowców
.Aleprzecież
16
M.Janion,DoEuropytak,alerazemznaszymiumarłymi,Warszawa2000,s.6.
57
