Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
AndrzejLeder
słowaDnaszeniewinneofary”mogąrównieżznaczyć-apowie-
działbymnawet,żeraczejznaczą-ofary,którymtomyzadaliśmy
śmierć,choćnicnamoneniezawiniły.ToznimiłączynasDnie-
widzialnyłańcuch”;wypartapamięćczynówizaniechań,które
uczyniłynastym,kimjesteśmy,alekosztemichistnienia.
Przeciwbieżnośćsensu,taksilnieobecnawtymzdaniuMarii
Janion,pokazujewięcpracęfantazmatu;zjednejstronyrozwi-
jającegosięwświetleświadomości,ofcjalnegodyskursu,uro-
czystościirytualnychświąt,umacniającegotożsamośćnaszego
podmiotuwjegozwiązkuzDbraćmi,którychjest-mimowszyst-
ko-stróżem”17,zdrugiej,wmrokuizapomnieniuwracającego
staledochwilprzemocy,grozyizwiązanejznimirozkoszy,które
Polakchciałbyzapomnieć,bobudząwinęiwstyd.
Trzebapamiętać,żeromantyczneuniwersumwyrosłona
gruncieimaginariumszlacheckiego,tejszczególnejformacjikul-
turowej,którąIRzeczpospolitapowołaładoistnienianaogrom-
nychterenachmiędzymorzamiBałtyckimiCzarnym.PanTadeusz
Mickiewicza,owaDplatforma”przenoszącasarmackąwyobraźnię
wobszarXIXwieku,jestnajważniejszymświadectwemzwiązku
romantyzmuitradycjiszlacheckiegofolwarku.Sądzę,żegłębsze,
mniejuświadamianepokładywspółczesnegoimaginariumpolskie-
gożywiąsięraczejtradycjąfolwarku,zjegobrutalnympodzia-
łemnaDpańskie”iDchamskie”,niżeksponowanymDprzykuciem
donaszychofar”.Takjakbytalepiejuświadamianaiczęściej
wypowiadanapozycjapodmiotulokowałasięwobrębiefanta-
zmatubuntu,walkiiklęski,aletagłębsza,dyktującaDhabitus”
codziennychpraktykżyciowych,umiejscawiałasięgdzieśwświe-
ciefolwarcznejdominacji,fantazmaciewzajemnegospojrzenia
dziedzicówiwyrobników
.
17
ZdanieHerbertacytowaneprzezMarięJanion:tamże,s.6.
58
