Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
CzęśćI.Demokracja.Podstawowepojęciaizagadnienia
daćrozstrzygającąiwpełnisatysfakcjonującąodpowiedź(wyłączającoczy-
wiścieL.Kołakowskiego).Inaczejnienapotykalibyśmytylupojęciowych
trudności.Napewnowieluautorówstarasięprzynajmniejskrupulatnieprze-
analizowaćrzeczywistośćorazzawartośćksiążek,abymócuporządkować
istniejącąwiedzęodemokracji.
Wartozauważyć,żeistniejąróżnepodejściapojęcioweiteoretyczne,
różneperspektywyopisudemokracji.Tytułemprzykładuprzytoczymysys-
tematyzacjęzaproponowanąprzezC.Tilly’ego.Wyróżniłonczterygłówne
rodzajedefnicjidemokracji:konstytucyjną,rzeczową,proceduralnąipro-
cesualną.
Podejściekonstytucyjneskupiasięnaprawachustanowionychwdanymsyste-
mieodnośniedodziałalnościpolitycznej.Wtensposóbpatrzącwstecz,możemy,
zuwaginakryteriumodmiennościporządkówprawnych,rozpoznaćróżnice
międzyoligarchiami,monarchiami,republikami[ł].Idalejjużwobrębiede-
mokracji,możemyodróżniaćmonarchiekonstytucyjne,systemyprezydenckie
iporządkiparlamentarne[ł](Tilly,2008,s.18).
Kryteriówrozstrzygającychdostarczajątukonstytucjelub(jakwWielkiej
Brytanii)pakietyprzepisówprawnychpełniącychtakąfunkcję.uPodejście
rzeczowe(substantive)skupiasięnawarunkachżyciaipolityki,jakieumac-
niadanysystem:czytenatensystemumacniadobrobytludzi,wolność
jednostki,bezpieczeństwo,sprawiedliwość,równośćspołeczną,namysł
publicznyipokojowerozwiązywaniekonfliktów?”(Tilly,2008,s.18–19).
Probierzemsątuwartościspołeczne,któredostrzegasięiprzyjmujejako
centralneczydefnicyjnecharakterystykiporządkupolitycznego.Skrajnym
przykłademtakiegopodejściamogąbyćnastępującesłowaM.Ossowskiej
odemokracji:uJesttoustrój,[...]wktórymniemauciskającychiuciskanych,
uprzywilejowanychiupośledzonych,ustrój,wktórymwatmosferzeswobo-
dykażdyrozwinąćmożeswojemożliwości”(Ossowska,1992,s.14–15).
Innymisłowy,rajnaziemi,materializacjaideałówBuddy,ChrystusaiMarksa.
12
