Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
gicznepopędyorazusiłowaniazmierzającedo
rozwiązaniakonfliktówmiędzypotrzebamioso-
Kierunekpsychodynamiczny(
psychodynamic
perspective
)Modelteoretyczny,wktórymzachowanie
bistymiawymaganiamispołeczeństwa.Stanyde-
wyjaśniasięwkategoriachwczesnychdoświadczeńisił
prywacji,pobudzeniefizjologiczneikonflikty
motywacyjnychwywodzącychsięzprzeszłości;działania
dostarczająenergiidlazachowania,podobniejak
rozpatrujesięjakowynikającezwrodzonychinstynktów,
węgieljestpaliwemdlalokomotywyparowej.We-
biologicznychpopędóworazusiłowańzmierzającychdo
długtegomodeluorganizmprzestajereagować,
rozwiązaniakonfliktówmiędzypotrzebamiosobistymi
gdyjegopotrzebysązaspokojone,apopędyzre-
awymaganiamispołeczeństwa.
dukowane.Głównymcelemdziałaniajestredu-
kowanienapięcia.
Psychodynamicznezasadymotywacjinajpeł-
Kierunekbehawiorystyczny
niejopracowałwiedeńskilekarzZygmuntFreud
Zwolennicypodejściabehawiorystycznego(
be-
(1856-1939)wkońcuXIXinapoczątkuXXw.
havioristperspective
)starająsięzrozumieć,jak
PoglądyFreudaukształtowałysiępodwpływem
poszczególnebodŹceśrodowiskowekontrolują
jegopracyzpacjentamicierpiącyminazaburze-
określonerodzajezachowania.Behawioryścinaj-
niapsychiczne,jednakbyłonprzekonany,żepra-
pierwanalizująuprzedniewarunkiśrodowiskowe
widłowościwfunkcjonowaniu,którezaobserwował
(antecedencje),którepoprzedzajązachowanie
uswoichpacjentów,stosująsięzarównodonormal-
istwarzająmożliwośćzareagowanialubpowstrzy-
nego,jakianormalnegozachowania.Wpsychody-
maniasięodreakcji.Następniezajmująsięreakcją
namicznejteoriiFreudaosobęludzkąrozpatrujesię
behawioralną,którajestgłównymprzedmiotem
jakonaciskanąipociąganąwskomplikowanejsieci
badań-działaniem,któretrzebazrozumieć,prze-
oddziaływańwewnętrznychizewnętrznych.Model
widziećikontrolować.Nakoniecrozpatrująobser-
Freudabyłpierwszym,wktórymprzyznano,żena-
wowalnekonsekwencje,którewynikająztejreakcji.
turaczłowiekaniezawszejestracjonalna,żenaszy-
Behawiorystamógłbysięzainteresowaćnp.tym,
midziałaniamimogąkierowaćmotywy,którychnie
wjakisposóbróżnejwysokościmandatyzaprze-
jesteśmyświadomi.
kroczeniedozwolonejprędkości(konsekwencje)
zmieniająprawdopodobieństwowystąpieniaostroż-
nejjazdy(reakcjebehawioralne).
Freudsugerował,żezachowaniemczęstokierują
Pionieremkierunkubehawiorystycznegobył
motywydziałającepozaświadomością.Jakiesąimplikacje
tegopodejściadlasposobudokonywania
JohnWatson(1878-1958),którysądził,żebadania
przezciebiewyborówżyciowych?
psychologicznepowinnyposzukiwaćprawrządzą-
cychobserwowalnymzachowaniemorganizmówna-
leżącychdoróżnychgatunków.BurrhusFrederic
OdczasówFreudawielupsychologówreprezen-
Skinner(1904-1990)zwiększyłwpływybehawiory-
tującychnowekierunkiposługiwałosięmodelem
zmu,rozszerzającanalizynakonsekwencjezachowań.
psychodynamicznym.SamFreudkładłnaciskna
Obydwajcibadaczekładlinacisknaścisłedefinicje
wczesnedzieciństwojakostadium,wktórymkształ-
badanychzjawiskinarygorystycznestandardyobo-
tujesięosobowość.Neofreudyścirozszerzyliteorię
wiązująceprzyzbieraniudanych.ZarównoWatson,
Freudawtakisposób,żeobjęłaonawpływyspo-
jakiSkinnerbyliprzekonani,żepodstawoweproce-
łeczneorazinterakcje,którezachodząwciągucałe-
sy
,którebadaliuzwierząt,reprezentująogólnezasa-
gożyciajednostki.Koncepcjepsychodynamiczne
dy
,obowiązującerównieżwodniesieniudoludzi.
wywarłydużywpływnawieledziedzinpsychologii.
ZróżnymiaspektamidorobkuFreudazetknieszsię,
JohnWatsonodegrałważnąrolęjakopionierkierunku
czytającorozwojudziecka,marzeniachsennych,
behawiorystycznego.Dlaczegouważałonzakonieczne
zapominaniu,nieświadomejmotywacji,osobowo-
badaniezachowańzarównoludzi,jakizwierząt?
ściiterapiipsychoanalitycznej.
14
Rozdział1Psychologiaiżycie
