Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Behawioryzmmiałdużeznaczeniepraktycz-
śleniedążeniakażdejjednostkidojaknajpełniej-
ne.Nacisk,jakiwtejkoncepcjikładziesięna
szegorozwojuswychmożliwości.PonadtoRogers,
potrzebędokładniezaplanowanychirealizowa-
Maslowiichwspółpracownicysformułowalikoncep-
nycheksperymentóworazdokładnieokreślonych
cję,zgodniezktórąnależyzajmowaćsięcałąosobą,
zmiennych,wywarłwpływnawiększośćdziedzin
stosująctzw.
holistycznepodejście
dopsychologii
psychologii.Chociażbehawioryściwielepodsta-
człowieka.Bylioniprzekonani,żeprawdziwezrozu-
wowychbadańprzeprowadzalinazwierzętach,to
mienieczłowiekawymagapołączeniawiedzyopsy-
jednakzasadybehawioryzmuodnoszonopow-
chice,cieleizachowaniujednostkizeznajomością
szechniedoproblemówludzi.Zasadybehawiory-
siłspołecznychikulturowych.
styczneprzyniosłybardziejludzkiepodejściedo
Podejściehumanistycznerozszerzakrólestwo
wychowaniadzieci(przezstosowaniepozytyw-
psychologii,włączającdoniegowartościoweinspi-
nychwzmocnieńzamiastkar),umożliwiłyopraco-
racjepłynąceznaukioliteraturze,zhistoriiiinnych
wanienowychmetodterapiizaburzeńzachowania
naukhumanistycznych.Wtensposóbpsychologia
idostarczyływytycznychdotworzeniamodeliuto-
stajesiępełniejsządyscypliną.Psychologowiehu-
pijnychspołeczności.
manistycznisugerują,żeichpoglądysączymś
wrodzajudrożdży,którepomagająpsychologiiwy-
Kierunekhumanistyczny
rosnąćponadjejkoncentracjęnanegatywnych
siłachizwierzęcychaspektachnaturyludzkiej.Jak
Psychologiahumanistycznapojawiłasięwlatach50.
przekonamysięwrozdz.15,orientacjahumani-
XXw.jakopodejściealternatywnewzględem
stycznamiałapoważnywpływnarozwójnowych
modelupsychodynamicznegoimodelubehawiory-
koncepcjipsychoterapii.
stycznego.Zgodniezpodejściemhumanisty-
cznymludŹminiekierująpotężne,instynktowne
siłypostulowaneprzezfreudystów,niesąonitakże
Kierunekbehawiorystyczny(
behavioristperspective
)
przedmiotemmanipulacjizestronyswegośrodo-
Perspektywapsychologicznakoncentrującasię
wiska,jaksugerująbehawioryści.Przeciwnie-lu-
wgłównejmierzenaobserwowalnychzachowaniach,
dziesąistotamiaktywnymi,dobrymiznatury
któremożnarejestrowaćobiektywnie,orazna
związkachobserwowalnychzachowańzbodŹcami
imającymizdolnośćdokonywaniawyboru.Psycho-
środowiskowymi.
logowiehumanistycznibadajązachowanie,alenie
Behawioryzm(
behaviorism
)Podejścienaukowe
przezredukowaniegodoskładników,elementów
ograniczającezakreszainteresowańpsychologii
izmiennychwbadaniachlaboratoryjnych.Prawi-
dozachowań,któremożnazmierzyć
dłowościczywzorcówzachowaniaszukająwludz-
lubzaobserwować.
kichbiografiach.
Kierunekhumanistyczny(
humanisticperspective
)
Modelteoretycznykładącynacisknafenomenologiczny
Wedługpodejściahumanistycznegogłównymza-
światjednostkiorazjejimmanentnązdolność
daniem,jakiestoiprzedkażdymczłowiekiem,jest
dokonywaniaracjonalnychwyborówimaksymalnego
dążeniedopozytywnegorozwoju.NaprzykładCarl
rozwijaniaswojegopotencjału.
Rogers(1902-1987)kładłnacisknanaturalnąskłon-
nośćjednostkidorozwojuizdrowiapsychicznego
-proceswspomaganyprzezpozytywnystosunek
Kierunekpoznawczy
otoczenia.AbrahamMaslow(1908-1970)utworzył
terminsamorealizacja(
self-actualization
)naokre-
Rewolucjapoznawczapojawiłasięwpsychologii
jakojeszczejedenprzejawprotestuprzeciwograni-
CarlRogersbyłtwórcąpodstawowychkoncepcji
czeniombehawioryzmu.Głównymprzedmiotem
kierunkuhumanistycznego.DlaczegoRogerskładł
zainteresowaniawpodejściupoznawczymjestmyśl
nacisknapozytywnystosunekotoczenia?
ludzkaiwszelkieprocesyzwiązanezgromadzeniem
wiedzy-procesyuwagi,myślenie,zapamiętywanie
Ewolucjanowoczesnejpsychologii
15
