Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
PsychologiaSpołeczna
2009tom41–2(10)7–11
Psychologiakapitałów:słowowstępne
MariaLewicka
WydziałPsychologii,UniwersytetWarszawski
ISSN1896-1800
Tekststanowiwprowadzeniedopięciuartykułówpoświęconychszerokorozumianej„psychologiikapita-
łów”.Krótkoomówionopojęciakapitałuludzkiego,kulturowegoorazspołecznego,zróżnicowaniepoję-
ciowewtymzakresieorazistniejącekontrowersje,atakżenaszkicowanoniektórewątkibadawczepodej-
mowaneprzezpolskichpsychologówspołecznych.Nakoniecprzedstawionoautoróworazgłównetezy
artykułówzamieszczonychwnumerze.
Słowakluczowe:kapitałludzki,kapitałkulturowy,kapitałspołeczny,psychologiakapitałów
Termin„kapitał”większościludzikojarzysięzpie-
znaczeniakapitałuludzkiegodlawspółczesnejekonomii
niędzmi,awięczkapitałemmaterialnym,którymożna
otrzymałwroku1992nagrodęNoblawdziedzinieekono-
zainwestować,pomnożyćczyteż–bezpowrotnie–utra-
mii.Pojęciekapitałuludzkiegozrobiłoprawdziwąkarierę
cić.Kapitałtozatempewienzasóbmaterialny,najlepiej
wczasach„gospodarkiopartejnawiedzy”,jejwyrazem
wyrażanypojęciemzasobówfinansowych,aleoczywiście
jestmiędzyinnymiprogramfinansowanyzfunduszyeu-
mogątobyćwszelkieinneekwiwalentnedobramaterial-
ropejskichmającynacelubudowaniekapitałuludzkiego
ne,któremożnasprzedaćlubzktórychmożnaczerpać
wkrajachczłonkowskichUniiEuropejskiej,popularny
zyski–nieruchomości,fabrykiiprzedsiębiorstwa,pry-
równieżwPolsce.Wpolskichnaukachspołecznychpo-
watneszkoływyższeitd.
jęciekapitałuludzkiego,sposobyjegopomiaruianaliza
Naukispołeczne,wtymekonomia,socjologia,nauki
znaczeniadlarozwojuekonomicznegokrajurozwijane
polityczne,aostatniorównieżpsychologia,kilkadekad
byłymiędzyinnymiprzezMikołajaHerbsta(2007)oraz
temuwypożyczyłytermin„kapitał”,znacznierozszerza-
JanuszaCzapińskiego(1996,2008).Jużnapoczątku
jącjegoznaczenieirozciągającjenawszelkiezasoby,
okresutransformacjiCzapiński(1996)pokazywał,jakie
którymimożedysponowaćzarównopojedynczyczło-
zyskiodnosispołeczeństwozewzrostupoziomuschola-
wiek,jakiokreślonastrukturaspołeczna(grupa,region
ryzacji,nietylkowformiewzrostunarodowegobogac-
kraju,całykraj).Chronologicznienajpierwpojawiłosię
twa,aleidługościżycia,poprawyzdrowiaorazkondycji
pojęcie„kapitałuludzkiego”(humancapital),rozumia-
psychicznejludnościitd.
negojakozasóbwiedzyorazumiejętności(CichyiMa-
Pokrewne,choćnietożsamezkapitałemludzkimjest
laga,2007).Wiedza(knowhow)jestbezpośrednimwa-
pojęcie„kapitałukulturowego”(culturalcapital),wpro-
runkiemefektywnejpracy,atooznacza,żemożezostać
wadzoneprzezfrancuskiegosocjologaPierre’aBourdieu
przekształconawkapitałmaterialny,jakożeosoby,które
(1986,1979/2005).Kapitałkulturowyfunkcjonujewtrzech
więcejumieją,więcejteżzarabiają(por.Becker,1964;
postaciach:kapitałuuprzedmiotowionego(materialized),
Beskid,2001;Czapiński,1996).Najprostsząmiarąkapi-
zinstytucjonalizowanego(institutionalized)iucieleśnione-
tałuludzkiegojestliczbalatnauki–imichwięcejiim
go(embodied).Kapitałuprzedmiotowionytodobrakultury
wyższypoziomosiągniętejedukacji,tymwiększeumie-
będącewposiadaniujednostki:obrazy,antyki,książki,pły-
jętności,tymwiększaskuteczność,atymsamymtym
tyiinnewytworykultury,łatwoprzekształcalnenatypowy
wyższastopazwrotu–zyskuzyskiwanypolatachzinwe-
kapitałmaterialny(antykiiobrazysą,jakwiadomo,dobrą
stycjiwwykształcenie.GaryBecker(1964)zawykazanie
lokatąkapitałufinansowego).Kapitałzinstytucjonalizo-
wanytoświadectwaukończeniainstytucjiedukacyjnych,
MariaLewicka,WydziałPsychologii,UniwersytetWarszawski,
kolejnestopnienaukowe,dyplomy,awięcto,cowinnych
ul..Stawki5/7,00-183Warszawa,
koncepcjach(np.Becker,1964)zwykłosięuznawaćza
e-mail:marlew@psych.uw.edu.pl
wyznacznikkapitałuludzkiego.Wreszciekapitałuciele-
7
Copyright2009PsychologiaSpołeczna
