Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
efektyrozhamowaniaihamowania-wwynikuobserwowaniaczy-
ichśzachowańmożenastąpićrozhamowanie,czyliprzejęciezacho-
wańpoprzednionieakceptowanych;np.dorastającedzieckomoże
dośćdługoopieraćsiępróbomnakłonieniagodoeksperymentów
znarkotykami,alewidokcorazwiększejliczbykolegów,którzytakie
próbypodejmują,możespowodowaćrozhamowanieiprzyłączeniesię
donich;hamowaniemożenastąpićwwynikuzaobserwowania,żemo-
delaspotkałazadanezachowaniekara;osobamodelowanapowstrzy-
mujesięwtedyodtakichzachowań;np.zdecydowaneprzeciwstawie-
niesięzachowaniomjednejagresywnejosobymożezahamowaćagre-
sjęcałejgrupy;
łatwiejszeprzejawianiepewnychzachowań(efektfacylitacji)-jestto
swegorodzajuzarażaniesięzachowaniamiodosóbmodelujących;zja-
wiskotowystępujeczęstowtedy,gdygrupa(środowisko)wywiera
nacisknajednostkę;niezależnieodkonsekwencjijednostkaprzejmuje
zachowaniagrupy;przykłademmożebyćobserwacjazachowańagre-
sywnych-budząonesilneemocjeuobserwatoraipowodują,żemi-
mowolniestajesięonuczestnikiemzdarzenia.
Upodabnianiesiędoinnychosóbwzachowaniuuważanejestzauniwer-
salnącechęczłowieka.Odruchowonaśladujeonwszystkiepostrzegane
formyekspresjiinnejjednostki.Procestenpełnibardzoważnąfunkcję
wprzystosowaniuspołecznym,ponieważjestwstępnąfaząempatii.
Podmiotmającytakąsamąekspresjęprzeżyćjakobserwowanaosobaza-
czynaprzeżywaćpodobnestany.Pozwalatonakojarzeniewłasnych
emocjizoznakamicudzychemocji.
Obserwatormatendencjędonaśladowaniareakcjinagradzanejiunikania
reakcjikaranej.Konsekwencje(sposobywzmacniania)zachowaniasię
modelawpływajązatemmodyfikująconazachowaniaobserwatora,sta-
jącsiędlaniegotzw.wzmocnieniemzastępczym.
Wzmocnieniezastępczepełnidwiefunkcje:
informacyjną-dostarczaobserwatorowiinformacjioskutkach(po-
zytywnychlubnegatywnych)danegozachowaniaorazoemocjach
modela,
motywacyjną-uzyskaneinformacjewpływająnaszybkość,inten-
sywnośćoraztrwałośćreakcjinaśladowczych.
Ponieważobserwowaniepozytywnychskutkówdanychzachowańskła-
niadopodejmowaniapodobnychzachowań,wpracyśrodowiskowej
ważnejestsprawnewykorzystywanieswoichumiejętnościinterpersonal-
nych.Pracownikochronyzdrowia,będącynaogółosobąznaczącądla
pacjenta,możeświadomiewywieraćmodelującywpływnapodopiecz-
27