Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie
istniałyróżnenpsychologie”
.Ta,którejdotyczyłapolemikaK.Bühlera
zW
.Wundtem(1907-1909)ite,któreBühlerwymieniłwpóźniejszym
Kryzysiepsychologii(1927).Rzeczwtym,żeżadnazówczesnychnsamo-
dzielnychpsychologii”
,niebyławstaniedokonaćtransformacjiwłasnych
zasadmetodologicznych?WtejsytuacjifalsyfikacjonizmPopperamógł
byćodważnąpropozycją,aleniewzbudziłzainteresowaniapsychologów4.
Wlatach30.minionegowieku,sytuacjawEuropiestawałasięcorazbar-
dziejzłożonaitrudna,bowiemwtymsamymczasiewróżnychkrajach,
wróżnychideologiach-wpolityceoraznauce-pojawiłysiętendencje
ipoglądyinne,niżte,któreKarlPopperuczyniłfundamentemswojej
filozofii.Wtymteżczasieowspółpracęzpsychologiązabiegałyjużna-
ukiwyraźniezwiązanezżyciemspołecznymlubpolityką.Wskażętutaj
tylkojedenzwieluprzykładów.JużpoodzyskaniuprzezPolskęNiepod-
ległości(poIwojnieświatowej)LeonPetrażycki(1863-1931)woparciu
opsychologię,stworzyłpodstawydlanowejteoriiprawainaukiopra-
wie(więcejA.Dąbrowski(2019).
Apsychologia,stającsięnauką,rozwijałasiępodwpływemcorazto
nowychiodmiennychimpulsów,którenietylkojejobliczeróżnicowały,
aletakżeoferowałycoraztoinnemiejscewzmieniającymsięsystemie
nauk,aktozechcenateprzemianyspojrzećuważnie,tendostrzeżeito,
żenarozwójpsychologiiwpływały-oboktychnaukowych-również
oczekiwaniawynikającezezmieniającychsięrealiówżyciacodziennego,
zwymagańtego,conazywamyspołecznąpraktyką,ideologiąorazpoli-
tyką.Ulegającnadalwpływowistarychnawykówmyślowych,jesteśmy
przekonani,żetymjedynymościennymsąsiadem,którydeterminował
rozwójpsychologii,jakonauki,byłafilozofia.TymczasemnaproguXX
wiekuistniałojużkilkadalszychnauk,którealbojużbyły,albochciały
zostaćnościennymisąsiadami”psychologii,wsposóbcorazbardziejry-
gorystycznykontrolowanejprzezbehawioryzm,psychoanalizęorazpa-
włowizm.Tennaukiościenne”
,bardziejliczneniżhistorycypsychologii
staralisiętozauważyć,zainteresowanewzrostemwłasnegopotencjału,
starałysiędokonaćinstrumentalizacjipsychologiidlawłasnychpotrzeb.
Samezabiegi,jakrównieżichrezultaty,przedstawiłWolfgangSchönp-
4DopieroJ.Cieciuch(2008),opisał-rzeczowoiciekawie-związaneznimkło-
potyisposobyichpokonaniadlapotrzebpsychologii.
16
