Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.4.Stosunekflozofidopsychologiimyślenia
żejestnimświadomość33.Alejegoeksplikacjaznaczeniaifunkcjiświa-
domościspotkałasięzwyraźnąkrytykąKurtaLewina(1914/1981),któ-
regozdaniemnpoznającypodmiot”orazjednostkowaświadomośćróżnią
sięodsiebiewsposóbzasadniczy.BłądNatorpamiałpolegaćnatym,że
zacierałspecyfikępoznania,zarównotegojednostkowego,jakrównież
ogólnego,naukowego.
Podtakimwłaśnietytułem34,wroku1914,kiedyKurtLewinmiał24
lata,wspecjalnymzeszycieopublikowanymprzezstudentówUniwer-
sytetuwBerlinie,zokazji70rocznicyurodzinProfesoraAloisaRiehla
(1844-1924)ukazałasięoryginalnawersjategoartykułu.Byłatojedna
zpierwszychpublikacjiKurtaLewina.Askorobyłtorok1914,toznaczy,
żejużprzedtemukazałosięszeregpraczajętychsposobamipojmowania
psychologii,jakonaukioświadomości,wtymnowymujęciu,postulowa-
nymprzezneokantystów.AloisRiehl-odroku1882jakoprofesorUni-
wersytetuweFryburgu-byłnastępcąWilhelmaWindelbanda,aodroku
1905wBerlinie,byłnastępcąW
.Diltheya.Jestzaliczanydoneokantystów
(por.Tatarkiewicz,2001,t.3,s.103),byłsamodzielnymtwórcąorien-
tacjinazwanejflozofcznymkrytycyzmem(philosopchischeKritizismus).
JednązosobliwościpoglądówRiehladobrzeująłjegouczeń-Richard
Hönigswald,powiadając,żemowastanowipodstawędlaświadomości,
bowiemdopierozpomocąmowymożnastwierdzićobiektywnośćdane-
goprzedmiotu.Wtymsformułowaniurozpoznajemytensamproblem,
naktóryzwróciłuwagęKurtLewin.Powiadaon,żezpunktuwidzenia
epistemologiiwyróżnićnależy:(1)przedmiot,którychcemypoznać,(2)
podmiot,którytenprzedmiotpoznaje,(3)wyniktegopoznania,czyli
wiedzę.Wprowadzenienświadomości”naterenepistemologii,bezdo-
kładniejszegowyjaśnieniaspecyfikitegoterminu,natymterenie,mu-
siałoprowadzićdowielunieporozumień.nŚwiadomość”możeposiadać
podmiot,jednaknpodmiot”wymienionywpunkcie2),niejesttym
podmiotem,którymamynacodzieńprzedoczyma,gdyspotykamysię
33Wtreścijegopodręcznikazroku1912,natematmyśleniapojawiająsięwróż-
nychrozdziałachlakonicznewzmianki,akluczdoichodnalezieniazawierakrót-
kiezestawieniezamieszczonewindeksienas.334.
34DieVerwechslungvonWissenaschafssubjektundpsychischenBewußtseininihrer
BedeutungfürdiePsychologie.(tłum.Znaczeniedlapsychologiipomyleniapozna-
jącegopodmiotuorazświadomościpsychicznej).
41
