Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
44
Rozdział1:Przemocwrodziniejakoprzejawagresjiinterpersonalnej
1.3.Pojęcieprzemocyapojęcieagresji—
problemdyfuzjipojęciowej
Pojęcieprzemocyczęstojestużywanezamienniezpsychologicznym
pojęciemagresji,comożesugerować,żesąonesynonimami.Szczególnie
wpublikacjachniemieckichdochodzizjednejstronydoprawiezamien-
negostosowaniaobuterminów(Aggression,Gewalt,por.Nolting,Knopf,
1998),traktowanychsynonimicznie,zdrugiejstronymożnazaobserwo-
wać,żepojęcieprzemocywypierapojęcieagresji.TakżewUSAtermin
violencestosowanoprzeważnienaokreśleniepospolitychiprzestępczych
zachowańagresywnych,aobecnierównieżwinnychprzypadkachopisu
agresjilubtyranizowania(Reiss,Roth,1994;Loeber,Stouthamer-Loeber,
1998).Niekiedyautorzyużywajązamienniewspomnianychpojęćbezza-
dbaniaospecyfkacjęposzczególnychzakresówznaczeniowych.Wszer-
szymujęciutakżewPolscestosujesięterminprzemocy,alenierezygnuje
sięzupełniezpojęciaagresji,stosujączatoczęściejkombinacjęterminolo-
gicznąagresja—przemoc.A.Frączek(1996,s.37)przyjmuje,żeflagresja
czyprzemocinterpersonalnatoczynnościintencjonalnepodejmowane
przezludzi,np.specyfcznezachowanie,aranżowanieokreślonychsy-
tuacji—stanowiącezagrożeniebądźpowodująceszkodywfzycznym,
psychicznymispołecznymdobrostanieinnychosób,tj.wywołująceból,
cierpienie,destrukcję,prowadzącedoutratycenionychwartości”
.Takro-
zumianąagresję/przemocprzeciwstawiasięczynnościomspołecznym,
tj.zachowaniuzorientowanemunadobroinnych,prowadzącemudoko-
rzystnychdlainnychosóbnastępstw.Należyzaakcentować,żewdef-
nicjachagresjiidefnicjachprzemocyprzedstawionychwliteraturzete-
matu(zob.podrozdział1.1.oraz1.2.1.)zauważasięwłaściwościwspólne
tychdwóchpojęć:(1)przemociagresjasądziałaniamiintencjonalnymi,
(2)przemociagresjanaruszająprawaidobraosobistejednostki,(3)prze-
mociagresjapowodujązawszejakieśskutki,(4)przemociagresjasązja-
wiskamipowtarzalnymi.
Czyzatemprzywspólnych,wręcztakichsamychkryteriach,pojęcie
przemocymożebyćrozumianejakosynonimagresji?Pytanietoskłania
więcdozastanowieniaidlategokilkasłównależypoświęcićtemuzagad-
nieniu.
Wpsychologiinajczęściejanalizujesiędwasposobypojmowaniaagre-
sji(Aronson,1995).Podejściepierwsze,określanemianemobiektywnego,
zwracauwagęnaskutkiwywoływaneprzezdanezachowanie,obser-
wowalnekonsekwencjezachowaniajednostkiagresywnejdlaotoczenia
społecznego.Zkoleipodejściedrugie,określanemianemsubiektywnego,
akcentujestronępodmiotowąosobydziałającej,jejspecyfcznystanemo-
