Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie:Nailemożemypojąćwschodniekoncepcjepodmiotu?
11
analizujądziełanietylkofilozoficzne,monografiępoświęconojednemu
zkluczowychzagadnieńfilozoficznych,jakimjestpytanieopodmiot.
Celemksiążkijestprzedstawieniewschodnichkoncepcjipodmiotuwy-
dobytychzarównozdziełfilozoficznych,jakireligijnych,literackichczy
rozważającychkwestiepolitykiiprawa(naWschodzie,podobniejakna
Zachodzie,tosamodziełonierzadkonależydokilkudziedzinkultury).
PojęciemyśliWschodupojawiającesięwtytuleniniejszejpublikacji
obejmujemyślndwóchkręgówcywilizacyjnychAzji,(...)[które]po-
siadajątradycjęmyślifilozoficznejporównywalnąztradycjąśródziem-
nomorską-conajmniejrówniestarąibardzobogatąwrozwiązania.
Jesttocywilizacjaindyjska(sięgającaprzezIndochinydoIndonezji,
apoprzezTybetażdoMongolii)icywilizacjadalekowschodnia
(promieniującazChinnainnekrajetegoregionu,gdziejesttwórczo
rozwijana).Nurtemmyślispajającymtedwakręgikulturowebył
ijestbuddyzm”(Zięba,2002).Celemniniejszejmonografiijestwięc
przedstawieniefilozofiipodmiotumyślicielincywilizacjiindyjskiej”
incywilizacjidalekowschodniej”,wydobytejzrozmaitychźródeł.
Stawiającpytanieowschodnierozumieniepodmiotu,należałoby
najpierwwskazać,corozumiemyprzezsubiectum(któregopolskim
odpowiednikiemjestnpodmiot”)-jedenzkluczowychterminów
filozofiizachodniej.
Autorzywspółczesnychpublikacjipoświęconychfilozofiipodmiotu,
którychliczbastalerośnie,słuszniezwracająuwagęnadwietendencje
wjejrozwoju.Zjednejstronyodwielulatobserwujemydużezaintere-
sowanieproblematykąpodmiotowości(zob.np.:Migasiński,2001:7;
Pobojewska,2001:153;Blandzi,Facca,2007:207).Zdrugiejstrony
niemożnapowiedzieć,żewynikiemtegozainteresowaniastałosię
sprecyzowaniepojęcianpodmiot”.ZdaniemS.BlandziegoiD.Fakki
(2007:207),npodmiot”dzisiajnjestjednymznajbardziejniejasnych,
niejednoznacznychiwytartychpojęć”.Wszystkowskazujenato,że
poszukiwaniafilozofówidąwinnymkierunku,niżwypracowaniejego
jednolitegoznaczenia:nZarównorozmaitośćpropozycjirozumienia
podmiotowościczłowieka,jakiodmiennośćobszarów,naktórych
jestonasytuowanaiprzezcouzyskujeodrębnewłasności(mamy
doczynienianp.zpodmiotempoznania,działania,estetycznymczy
moralnym,ponadtozpodmiotemempirycznymitranscendentalnym),
powodują,iżojednejfilozofiipodmiotumożnamówićtylkowsensie
