Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
DominikaDzwonkowska
uwagęnawychowaniemoralneiintelektualne,jednocześnieniezaniedbu-
jącwychowaniafizycznego.Wśredniowieczukształceniejestskierowane
główniedoelityspołeczeństwa–doduchowieństwa,stądkształceniejest
formowaniemczystoreligijnym(Seńko2001:44).Nauczycielzostałzastą-
pionyprzezmnicha,aszkołyprzezklasztor;wklasztorachzachodnichdomi-
nowaływspólnotyimodelzakonnika-uczonego,podczasgdydlaklasztorów
wschodnichinspiracjąbyłśw.Antoni–pustelnikianalfabeta,gardzący
mądrościątegoświata.
Renesanskarolińskiprzyniósłniewielkizwrotkukształceniuosóbświec-
kich,wpostacikandydatówdostanuduchownegoczykilkuszkółniedla
duchownych.Jednocześniezaczęłyrozwijaćsięusztukiwyzwolone”,począt-
kowojednaksłużebnewobecnaukboskich.Korzystnewarunkidlaszkol-
nictwainaukiprzyczyniająsiędotego,żewXIw.inapoczątkunastępnego
rośnieliczbamistrzówipojawiająsięszkoły.Wtymczasiezainteresowa-
niezdobywaniemwiedzyrozlewasięzklasztorównaśrodowiskamiejskie.
Rozkwitmiastprzyczyniłsięznaczącodorozwojuszkolnictwa,miastastały
siętyglemrozwojunauki,uczeniasięomyśliłacińskiej,jakiodkrywanej
wtamtymczasiekulturzeantycznejiarabskiej.Jednakwówczastonie
miejscewyznaczałosferęszkolnictwa,aleosobanauczyciela;towłaśnie
zgromadzeniewjednymmiejscuuczącychichcącychsięuczyćdałowarunki
korzystnedopowołaniakorporacjiuniwersyteckiej,tj.instytucjidbającej
ointeresynauczycieliiuczniów,stworzonejnawzórcechówrzemieślniczych.
Owekorporacjemiałyprzedewszystkimbronićprawiautonomiipierwszych
wspólnotakademickich.
Powstająceuniwersytetyprzyjmowałyróżneformydziałania,wzależności
odmiejscowychtradycjiorazrelacjizwładzamiświeckimiikościelnymi.
Wtenotosposóbukształtowałysiętrzymodeleuniwersytetów:boloński,
paryskiineapolitański(por.Seńko2001:51).Łączyłjewspólnyjęzyk,po-
dobnametodanauczania,czytanietychsamychtekstów(Seńko2001:54)
orazkształceniewzakresiesztukwyzwolonych(Śliz,Szczepański2014:21),
naktóreskładałosię:trivium(gramatyka,dialektykairetoryka)orazqua-
drivium(arytmetyka,astronomia,geometriaimuzyka).Tepodobieństwa
przyczyniłysiędoswobodnegoporuszaniasięstudentówimistrzóworaz
nieskrępowanejwymianypoglądównaukowych.Cechywspólneuniwersyte-
tówśredniowiecznychsprawiłyteż,żeśredniowieczebyłoepokąjednolitych
poglądówintelektualnych.
ZnaczącymodeluniwersytetuwyznaczyłaBolonia,wktórejw1088r.za-
łożonopierwszyuniwersytetświatazachodniego.WBoloniiwXIw.odkryto
24
