Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Przemianyideiuniversitasnaprzestrzeniwieków
zapomnianetekstyJustynianaIWielkiego,studianadnimidałypoczą-
tekbolońskiejszkoleprawniczej.Wpoczątkowymokresieuniwersytetbył
znanyzeswoichstudiówwzakresieprawarzymskiegoikanonicznego,inne
kierunki,nawettakuprzywilejowanewepoce,jakteologia,niemiałyzna-
czenia,wydziałteologicznyutworzonodopierow1360r.(Seńko2001:52).
Umiejętnościprawniczebyływtamtymczasiebardzocenne,weWłoszech
większośćtransakcjikupieckichdokońcaXIIw.wpisywanodoksiągpro-
wadzonychprzezprawników.Mimożenastudiachmożnabyłosiękształcić
wzakresieprawarzymskiegoikościelnego,ażyciespołeczneregulowały
prawazwyczajowe,toitakzawódprawnikabyłbardzopożądany.Studenci
tychkierunkówbyliposzukiwaniprzezwładców,jakiprzezKościół,stąd
studiowanieprawaotwierałoprzedmieszkańcamimiastmożliwośćzrobienia
kariery(Samsonowicz2014:25).Wowymczasierozkwitmiaststymulował
rozwójuniwersytetów,mieszkańcymiastwnaucewidzieliszansęnapo-
prawienieswojegolosuipodniesieniestatususpołecznego.Wpoczątkowej
fazierozwojuuniwersytetówszlachta,zwłaszczazamożniejsza,niewidziała
potrzebykształceniasię,tozmieniłosięwXIVw.
Tym,cowyróżniałotenmodeluniwersytetu,byłfakt,żeuczelniazostała
ufundowanaprzezsamychstudentów,toonidecydowalionajważniejszych
kwestiach,takichjakopłatyzastudiaczyregułynauczania.Tostudenci
zatrudnialiprofesorów–płacilioninauczycielomtzw.collectio,którebyło
traktowaneraczejjakdarniżwynagrodzenie.Naukęuważanowtedyzadar
odBoga,któregonienależysprzedawać,dopierozczasemtakiedarowi-
znyprzekształconowregularnewynagrodzenie(Web-01).Oczywiściegdy
studentniedokładałsiędocollectio,władzestudenckiemusiałyreagować.
Studenciodpoczątkubylizwiązaniznauczycielamiumowamionaukę,
zczasemstworzylikorporację,któradzieliłasięnanacjewedługgrupję-
zykowych.Nakażdymuniwersyteciebyłyconajmniejczterytakiegrupy:
angielska,francuska,włoskainiemiecka.StudencizPolskitrafialidonacji
niemieckiej(Samsonowicz2014:24).Towłaśnienacjestudentówstworzone
napodstawiewspólnotyjęzykowejodpowiadałyzapobieranieopłat,regu-
lacjęzajęć,przywileje,aznajomościzestudiówwpływałypóźniejnarozwój
współpracywregionie.Korporacjastudentówmiałapełnąautonomię,za-
rządzałamajątkiemuczelniorazsprawowaławładzęsądownicząnadswo-
imiczłonkami(por.Seńko2001:52).Korporacjąkierowałrektorwybierany
przezstudentówspośródstudentów,zadoradcówrektormiałprokuratorów
poszczególnychnacji.Korporacjauniwersyteckarozpadałasięnawydziały.
Podstawowymwydziałembyłwydziałfilozoficzny,zniegopochodziłrektor,
25
