Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
AlfredSzydełko
rycznie,jakonajstarszepojęcierachunkukosztów,utożsamianebyłozsze-
rokorozumianąkalkulacją,którawrazzksięgowościąisprawozdawczością
finansowątworzyłysystemrachunkowości.Wtymrozumieniuzakresrachun-
kukosztówbyłwąski,ajegozadaniembyłogłównieumożliwienieustalenia
wwymiarzeexpostwynikufinansowego.
Jednakżewarunkifunkcjonowaniaprzedsiębiorstwzmieniającesięnasku-
tekzmianzachodzącychwichotoczeniuiewolucjiwewnętrznychprocesów
wytwarzaniaorazzarządzania,atakżerozwójwiedzyomożliwościachdo-
skonalszegopomiaru,grupowania,rozliczaniaianalizykosztówzrównoczes-
nympojawieniemsięmożliwościmodelowaniaiplanowaniaspowodowały,że
przedrachunkiemkosztówpojawiłysięnowezadaniaifunkcje,acozatym
idzie–zmieniłsięzakrespojęciowyrachunkukosztów.
NaliteraturępolskąpoczątkuXXwieku,atakżenapraktykęprzedsię-
biorstw,znamiennywpływwywierałyrozwiązanianiemieckiewzakresiera-
chunkukosztów.PoIIwojnieświatowejgospodarkapolskaprzyjęłaniemiecki
plankont,wktórymrachunekkosztówsprowadzonodoszczegółowegoista-
rannegogrupowaniairozliczaniakosztówwarkuszukalkulacyjnym,zwyko-
rzystanieminformacjiokosztachrównieżdocelówzarządzaniaprzedsiębior-
stwem.PrzejściowopojawiłysięrównieżwpowojennejPolscerozwiązania
anglo-amerykańskiezlattrzydziestychXXwieku[Jarugowa,Skowroński
1994,s.166].
WtymteżokresiewypracowanowPolscewspółczesnypoglądnaistotę
rachunkukosztów.Przezwielelatdominującąrolęodgrywaładefinicjara-
chunkukosztówZdzisławaFedaka,któryzarachunekkosztówuważałDogół
działańzmierzającychdoodzwierciedleniaprocesówzaopatrzenia,produkcji
izbytuzachodzącychwprzedsiębiorstwie,poprzezujęcie,zgrupowanieiin-
terpretacjęwstosownychprzekrojachkosztówwłasnychwytworzeniaizbytu
produktówpracydziałalnościprzedsiębiorstwa,mierzonychilościowoiwar-
tościowo,zapewienokresczasu,wceluuzyskaniamożliwiewszechstronnych
informacjipotrzebnychdlaustaleniawynikówikierowaniaprzedsiębior-
stwemlubichzespołem”[Fedak1962,s.8-9].
Takrozumianyrachunekkosztów,bazującynaujmowaniu,grupowaniu
iinterpretacjikosztówwstosownychprzekrojachwceluustalaniawyniku
izarządzaniaprzedsiębiorstwem,wzasadzieakceptowałswojemiejscejako
elementskładowysystemurachunkowościfinansowej,realizującyjejfunkcje
informacyjno-kontrolne.
NapoczątkulatsześćdziesiątychXXwiekunagrunciepolskimpojawi-
łasiękompleksowakoncepcjadotyczącarachunkukosztówpostulowanych
[Malc1963],wktórej,przywykorzystaniunajważniejszychówczesnychpo-
zycjiliteraturyświatowejnatematrachunkukosztów,WiktorMalcstworzył
