Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
1.Charakterystykapraniabrudnychpieniędzy
dotyczyłanieudokumentowanego,codoźródłapochodzenia,transferupieniędzy
wkwocieponad4,2mlnUSD[Aniedi2011,s.117].Współcześniepraniebrudnych
pieniędzymożebyćzwiązanezarównozprzestępstwamipospolitymi,jakibędący-
miefektemkażdegorodzajudziałańgospodarczych.WedługdanychBiuraONZds.
NarkotykówiPrzestępczości(UNODC2)wStanachZjednoczonychnajwyższedo-
chodyprzestępcówpochodzązoszustw,zwłaszczapodatkowych,handlunarkotyka-
mi,prostytucji,lichwiarstwapołączonegozgroźbąiprzemocą(loansharking),kra-
dzieżysamochodów,nielegalnegohazarduorazhandluludźmi[UNODC2011,s.
23].KrajowestatystykipolicyjneorazraportyCentralnegoBiuraŚledczego(CBŚ),
AgencjiBezpieczeństwaWewnętrznego(ABW)iCentralnegoBiuraAntykorupcyj-
nego(CBA)upoważniajądostwierdzenia,żedonajgroźniejszychprzestępstw
ocharakterzeekonomicznymnależą:handelnarkotykami,kradzionymisamochoda-
mi,wyrobamistalowymi,nielegalnyobrótpaliwami,nieprawidłowościwwe-
wnątrzwspólnotowymobrociegospodarczymorazkorupcja,niewyłączającwyłu-
dzeń,oszustwpodatkowych,aostatniotakżedziałalnościparabankowej.
Wzasadzienagruncienaukinieodnotowanoistotnychkontrowersji,jeżelicho-
dziozdefiniowanieprocederupraniabrudnychpieniędzy.Istniejąceróżnicezdań
dotyczyłyumiejscowieniaifaktycznegoźródłapochodzenianielegalnieuzyskanych
pieniędzy.Wszerokimznaczeniu(sensulargo)„nieczystymi”pieniędzmimogąbyć
zarównote,któreuzyskałpracownik,zawierajączeswoimpracodawcąfikcyjną
umowęopracęlubwogólejejniezawierając(zatrudnienie„naczarno”),jakite
zdobyteprzezosobęlubgrupęosóbprowadzącąnielegalnądziałalność(np.handel
narkotykami).Możnarównieżrozpatrywaćkategorię„nieczystych”pieniędzy,która
obejmujewartościmajątkowepochodzącezlegalniefunkcjonującejdziałalności,
alebędąceskutkiemukryciaefektówczęścitejdziałalnościprzedopodatkowaniem.
Wzwiązkuztym,zkryminologicznegopunktuwidzeniawykształciłsiępodział
dochodówiwartościmajątkowychobejmującytrzykategorie[Wójcik2004,s.89]:
I
„czyste”,awięcniebudzącezastrzeżeńlubwątpliwości,ponieważzostałyuzy-
skanewramachdziałalnościgospodarczejprowadzonejzgodniezprawem,
adochodyzniejzostałyopodatkowane;
I
„szare”,uzyskaneprzezlegalniefunkcjonującepodmioty,któredokonujązarów-
nolegalnych,jakiniezgodnychzprawemoperacjigospodarczych.Możetobyć
np.dochóduzyskanywwynikunielegalnegoobrotutowarami,świadczeniausług
lubzatrudnianiapracownikówzominięciemichpraw.Działalnośćtajestczęścią
„szarejstrefygospodarczej”,auzyskiwanezniejdochodysąukrywanewcałości
lubczęściprzedorganamiadministracjipaństwowej,aparatemfiskalnym,celnym
albobezuiszczanianależnychskładeknaubezpieczeniespołeczne;
I
„czarne”lub„brudne”,pochodzącezprzestępstw,wtymprzestępczościzorga-
nizowanej,itozarównokryminalnej(np.wymuszeniarozbójnicze,kradzieżpo-
jazdów),jakigospodarczej(np.korupcja).
2UnitedNationsOfficeonDrugsandCrime.
