Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Ryshistorycznyradiologii
stomatologicznejnatle
radiologiiogólnomedycznej
Przełomowądatęwhistoriiradiologiiświatowejsta-
nowi8listopada1895roku,kiedytoWilhelmKon-
radRoentgenwykonałpierwszezdjęcieradiologicz-
ne,couwieńczyłojegopracenadpromieniaminie-
znanegowówczaspochodzenia.Promienietepo-
czątkowonazywanopromieniamiX,anacześćich
odkrywcy–promieniamirentgenowskimi.WPolsce
pierwszewiadomościowielkimodkryciuRoentgena
podałkrakowskinCzas”8stycznia1896roku.Warto
wspomnieć,żewkrótkimopisie,opróczpodania
sposobuuzyskiwaniapromieniXorazichhipote-
tycznegozastosowania,zaznaczonorównież,że
nrzeczwyglądanaprimaaprilis,leczjestwkołach
poważnychpoważnietraktowana”.Informacjata
rzeczywiście
została
poważnie
potraktowana
iwokresie8–15stycznia1896rokuprofesorchemii
UniwersytetuJagiellońskiegowKrakowie,Karol
Olszewski,wykonałzapomocąrurkiPlückeraróżne
eksperymentalnezdjęciarentgenowskie,zktórych
szczególnieznanyjestradiogramprzyciskudopa-
pieruzbrązuwkształciejaszczurki.Tensambadacz
wykonałpierwszewPolscezdjęcierentgenowskie
zewskazańklinicznych–napoczątkulutego1896
rokunapodstawieotrzymanegozdjęciauchorego
rozpoznanozwichnięciewstawiełokciowym.
PrzełomXIXiXXwiekubyłokresemdynamicz-
negoientuzjastycznieprzyjmowanegorozwojurent-
genodiagnostykiirentgenoterapii.Wtymjednak
czasieujawniłosięszkodliwedziałaniepromieni
rentgenowskich,cozwróciłouwagęnaaspekty
ochronyradiologicznejpacjentailekarza.
PoczątekXXwiekutodoskonalenieaparatury
rentgenowskiej,opracowaniemateriałówświatłoczu-
łychiwprowadzeniedoużytkowaniafilmurentge-
nowskiego(Eastman,1914).
Wokresiemiędzywojennymskupionosięnado-
pracowywaniutechnikbadańrentgenowskich,wtym
kontrastowych,którychpodstawysąaktualnedo
dziś.
Latapowojenneprzyniosłyrozwójbadańnaczy-
niowych.Przełomwnichdokonałsiępoopracowa-
niuprzezSeldingeratechnikicewnikowaniaidostę-
punaczyniowego(1956rok).Wtychlatachdodia-
gnostykiobrazowejdołączyłarównieżmedycyna
nuklearna.
Wostatnichlatachpostęptechnicznydokonujesię
szczególnieszybko,alejużpo1970rokudopraktyki
klinicznejweszłyultrasonografia,tomografiakom-
puterowaitomografiarezonansumagnetycznego,
któreznajdujązastosowanietakżewradiologiisto-
matologicznej.
Pierwszestomatologicznezdjęcierentgenowskie
zostałowykonanejuż2tygodniepopublicznym
przedstawieniuprzezRoentgenawynikówswoich
doświadczeń,wstyczniu1896roku.Zdjęcietowy-
konałsamsobieOttoWalkhoff,dentystazBrunsz-
wikuwNiemczech,aczasekspozycjiwyniósłaż25
minut.Powodemtegobyłoużyciemałowydajnego
generatorapromieniowaniawpołączeniuzodbiorni-
kiemobrazuoniskiejczułości,którymbyłaprzycię-
taszklanapłytkaręczniepokrytasrebrowąemulsją
fotograficzną.Otrzymanezdjęcieniemiałowarto-
ścidiagnostycznej,alejegowykonanieuważasię
zamomentnarodzinradiologiistomatologicznej
iszczękowo-twarzowej.Wkrótcepotem,1lutego
1896roku,niemieckifizykWalterKonigwykonał
bardziejczytelnezdjęciastomatologicznie,aczas
ekspozycjibyłkrótszyiwynosił9minut.WUSA
pierwszerentgenowskiezdjęciestomatologicznewy-
konałdentystaEdmundKellsJuniorwkwietniu
1896rokuiwkrótcepotemotworzyłpierwsząsto-
matologicznąpracownięrentgenowską,którabar-
dziejprzypominaławowychczasachlaboratorium
fizyczneniżwspółczesnygabinetrentgenowski.Po-
czątkowopacjencibyliwysyłanidopracownirent-
genowskichiwracalidogabinetówstomatologicz-
nychzezdjęciami;około1920rokuwiększośćame-
rykańskichdentystówposiadaławłasnysprzęt
rentgenowski!
Niecałe7miesięcypoodkryciuRoentgena,
w1896roku,amerykańskilekarzidentystaWilliam
HerbertRollinsskonstruowałwewnątrzustnąkamerę
fluoroskopowądowykonywaniaprześwietleńjamy
ustnej.Opracowałrównieżkonstrukcjęramieniado
lampyrentgenowskiejzprzeznaczeniemdozdjęć
stomatologicznych,choćnigdyniewprowadziłgo
