Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
determinującymrelacjędochodówpodatkowychdoPKBjestteżkryzysgospo-
darczyifinansowy.Łączniezprowadzonąprzezposzczególnepaństwapolityką
fiskalnąwywieraonsilnywpływnapoziomistrukturędochodówpodatkowych41.
Wlatach2000–2007wczęścikrajówpozostałaonawbadanymokresiepra-
wienaidentycznympoziomie.Najbardziejwyraźnąwzrostowątendencjęmożna
byłozaobserwowaćwprzypadkuCypru,Czech,Hiszpanii,PolskiiPortugalii.
Widocznemuzmniejszeniuuległnatomiastudziałdochodówbudżetowychdo
PKBwAustrii,Luksemburgu,SłowacjiiSzwecji42.
Wlatach2007–2008spadekwpływówzpodatkówbyłbardziejwidocz-
nywstrefieeuroniżwUEjakocałości.Spadkowytrendkontynuowanybył
wroku2009.WskaźnikdochodówpodatkowychdoPKBbyłnajwyższywDanii
iSzwecji(49,0%i47,4%w2009);odnośniedośredniejwkrajach,któreprzy-
stąpiłydoUEod2004r.,najniższyudziałodnotowanonaŁotwie(27,0%PKB)
iRumunii(27,8%PKB).WprzypadkuPolskispadekdochodówpodatkowych
wrelacjidoPKBbyłsilniejszyniżwprzypadkuśredniejkrajówUEidochody
podatkoweuległyobniżeniuo2,5punktuprocentowegow2009r.wstosunku
doroku2008.OdnotowanyspadekdochodówpodatkowychwstosunkudoPKB
wkrajachUEdoprowadziłdoosiągnięcianajniższegopoziomutejrelacjiod
1995r.43
Pewnewnioskimożnawyciągnąć,analizującstrukturędochodówpodatko-
wych.Tradycyjniejestonaujmowanawpodzialenapodatkibezpośrednieobej-
mującepodatkioddochodówimajątkuorazpodatkiodkapitału,podatkipośred-
niezwiązanezprodukcjąiimportem,jaknp.VAT,orazskładkinaświadczenia
społeczne.Takiekryteriapodziałupozwalająnawskazanieróżnicwpolitycepo-
datkowejprowadzonejwposzczególnychkrajach.Strukturędochodówpodatko-
wychprezentujewykres1.
Wroku2009analizapodziałudochodówzpodatkówwkrajachUE(27)istre-
fyeuropokazuje,żenaudziałykomponentówpodatkowychwywarłwpływkryzys
finansowy.Zewzględunaróżnekrajowestrukturypodatkowe,podatkipośrednie,
podatkibezpośrednieiskładkinaubezpieczeniaspołeczneznacznieróżniąsię
wposzczególnychpaństwach,zależnieoddochodówpodatkowych,któregenerują.
Utrudniatozweryfikowaniewpływukryzysunastrukturędochodówpodatkowych.
GeneralniejednakudziałtrzechgrupdochodówpodatkowychwPKBbyłzbliżo-
nyiwynosiłwkrajachUEwprzypadkupodatkówpośrednich33,1%,podatków
bezpośrednich30,9%orazskładeknaubezpieczeniaspołeczne35,5%.Odnosząc
jednaktewielkościdodanychzroku2008,możnazaobserwowaćwzrostudziału
41Szerzej:RevenueStatistics,OECDTaxStatistic,2010.
42J.Ostaszewski,FiskalizmwPolscenatleinnychpaństw,[w:]OnowyładpodatkowywPol-
sce,red.J.Ostaszewski,SzkołaGłównaHandlowaWarszawa2007,s.26–27.Por.J.Neneman,
R.Piwowarski,Jakisystempodatkowy,www.case.com.plstanna12.06.11,s11–12.
43Szerzej:EuropeanEconomicForecast–Spring2010,,,EuropeanEconomy”2010,No.2.
