Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RalphLinton
ZapraszającpolatachdolekturyKulturowychpodstawosobowości1-jedynej
dotychczasprzetłumaczonejnajęzykpolskiksiążkiRalphaLintona-kieru
-
jęsiękilkomawzględami.Popierwsze,sądzę,żemaonawysokie,chociażrzadko
docenianewalorypoznawcze.GromadzonaodXIXw.akademickawiedzaokul-
turzema,moimzdaniem,charakterwprzewadzekumulatywnyirezygnowanie
zniektórychpropozycjizewzględumaczasichformułowaniabywaprzedwczes-
ne.Podrugie,jestemprzeświadczona,żenapolskiejrecepcjipracy,woryginale
opublikowanejw1945r.,zaciążyłyzarównoprzesłankiideologiczneiwynikające
znichdługotrwałeembargonadostępdopracamerykańskich,jakimoment
udostępnieniatejpropozycjipolskiemuczytelnikowi(1975).Połowalat70.
XXw.toczasfascynacjistrukturalizmemipoczątkidyskusjipoststrukturalnych;
wtymklimaciepogłębionarefleksjanadpotencjałemintelektualnympropozycji
Lintonabyłasynonimemintelektualnegokonserwatyzmu.Wkolejnychlatach
sytuacjaniewielesięzmieniła.Mimotowswoichpracachwielokrotnieodwo-
ływałamsiędokonstatacjiLintonowskichinadalczęśćznichuważamzain-
spirująceiważne.Potrzecie,rozwiązaniaproponowaneprzezamerykańskiego
badacza,aformułowanewatmosferzeszerokichdyskusjinadrelacjąantropologii
doinnychnauk,sąobecniemałoznane,zwłaszczabadaczommłodszegopoko-
lenia.Niemniejmająonecennywymiarheurystycznyiwmojejoceniestanowią
ważnącezuręwkształtowaniuXX-wiecznychteoriikultury.Poczwarte,godny
uwagiwydajesięinstrumentalnywymiarLintonowskiejdefinicjikulturyiwzoru
kulturowego.Oilebowiemwostatnimpółwieczunarozmaitychofertachkon-
ceptualnychnamniezbywa,otylewobszarzetworzenianarzędzibadawczych
liczbanowychpropozycjijestznikoma.Żyjemy,jaksięwydaje,wepocemeta-
forycznieopisywanychstrategiiteoretycznychisporówwokółichrozumienia,
apytanianjakbadać”injakiminarzędziami”zastępujemypytaniemofilozoficzny
wymiariepistemologiczneuzasadnieniazarysowywanychkoncepcji.Wefek-
ciewięcejwiemyopreferencjachbadaczyniżspecyficebadanychprzeznich
kultur.Formułowanewinnychkonwencjachpróbyodpowiedzi,zwłaszczate
nacechowaneesencjalistycznieizróżnychpowodówniedomknięte,odesłaliśmy
przedlatydolamusa.Wydobycieichstamtądniejestłatwe,alemożeskutkować
poszerzeniemperspektywbadawczych.Jestemprzekonana,żejednoznaczne
iformalistycznezaliczeniedziełLintonadohistoriiantropologiiniewyjaśnia
jegoroliwdyskursieteoretyczno-kulturowymlat40.i50.XXw.,atymbardziej
1R.Linton,TeCulturalBackgroundofPersonality,NewYork-London1945.Wydaniepolskie:R.Linton,
Kulturowepodstawyosobowości,tłum.A.Jasińska-Kania,wstęp.J.Szacki,Warszawa1975.
14
