Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RalphLinton
specjalizacjępowolisięprzeżywa,anCi,dlaktórych-podobniejakdlaautora
niniejszejksiążki-pierwotnympolembadańbyłaantropologia,sąnajostrzej
świadomitychimplikacji,jakiewynikająznowegoujęciapojmowaniaproble-
mówkultury”
4
.Tymsamym,coważne,chociażposiadałtakżepraktykęzzakresu
archeologii,toantropologięuznał,zgodniezamerykańskąsystematykąnauk,
zapodstawowądlaswojegowykształcenia.
Oilewliteraturzeantropologicznej-takprzedpropozycjąLintona,jak
ipóźniej-dośćczęstopojawiałysięrozważanianatematrelacjimiędzykulturą
aspołeczeństwemorazspołeczeństwemikulturąajednostką,otyledopołowy
XXw.stosunkoworzadkopunktemwyjściadoanalizytychżerelacjibywała
jednostka.Polskieokreślenienjednostka”niejesttuzresztąnajlepsze,gdyżod-
syłaraczejdoskonwencjonalizowanejistandardowejpodstawypomiaru,wtym
statystycznego,niżdoczłowieka,chociażbyujmowanegomodelowo.Niemniej
zakorzeniłosięonosilniewnaukachspołecznychiużywanejestzjednejstrony
donazywaniaskładowejngrupy”
,azdrugiejdowskazaniajejprzeciwieństwa
(jednostka,będącczęściągrupy,pozostajezarazembytemautonomicznym,
zdolnymtakdoocenianiawłasnejspołeczności,jakidowyjściazniejinawią-
zaniawięzizkolejną).Równocześnieokreślenietonatylesilniewrosłowjęzyk
narracjinaukowychipotocznych,żeuznajesięjezaoczywisteiniewymagające
dodatkowycheksplikacji.Wpraktycenależywięcjednostkęzaliczyćdotermi-
nówtechnicznych,codoznaczeniaktórychnzdajesięistniećpowszechnazgo-
da”5.WwywodzieLintonajednostkatopojedynczyczłowiek,możnabydodać:
człowiekkontekstualny
6
,ukształtowanyprzezkulturęmacierzystą,zdomino-
wanyprzezobowiązującewniejwzoryzachowańisystemywartości.Koncep-
cjawzoruzachowania,pojawiającasięm.in.wpropozycjachFranzaBoasa,
zainspirowała,jaksięwydaje,bardziejLintonaniżRuthBenedict.Tejostatniej
bliższestałosiępojęciewzorukulturowego,stosowanedoopisuodmienności
kulturowej,awłaściwiedocharakterystykitypówposzczególnychkultur.Nie
oznaczato,żebadaczkanieinteresowałasięprzyczynamiimotywamizachowa-
niajednostki.Przeciwnie,jejzdaniem
Dozrozumieniazachowaniajednostkiniewystarczywskazaćnazwiązkimiędzydziejami
jejżyciaosobistegoajejzdolnościamiizestawiaćjezarbitralnieokreślonąnormalnością.
4Tamże,s.6-7.
5Tamże,s.11.
6Por.E.Jaworski,E.Kosowska,KulturaEuropy.Współczesnośćwobectradycji,w:Kulturapolska.Tradycja
jakouniwersumkodówaksjologicznych,red.E.Kosowska,Katowice1992,s.23-25.
16
