Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
AgnieszkaOłowska
WarmiaiMazury-krótkacharakterystyka
Zaryshistoriiigeografiiregionu
WarmiaiMazurytodwasąsiadującezesobąregionyoniezwykleciekawejizłożonejhistorii,
natworzeniektórejwpływmiałowielenarodowościireligii.Kolejneprzemianyprzyczyniały
siędonarastaniaelementówkulturowych,którezczasemutworzyłyniepowtarzalnąmieszan-
kę.Dziśkrainytenajczęściejwymieniasięjednymtchem,aichobszarutożsamianyjest,nie
dokońcatrafnie,zzasięgiemwojewództwawarmińsko-mazurskiego.
TymczasemzarównoWarmia,jakiMazuryposiadajądośćdokładniewytyczonegranice
historyczne.Kształtziemmazurskichprzypominaniecorogala,któryotaczatrójkątnąWar-
mięodpołudniaiwschodu.Ichzachodniączęśćwyznaczajątakiemiasta,jakOstróda-na
północy,orazDziałdowo-napołudniu.BliskowschodniejgranicyregionupołożonesąGoł-
dap,OleckoiEłk.Wpołudniowo-wschodniejczęściMazurwyróżniającymsięmiastemjest
Pisz.WarmiajestkilkakrotniemniejszaodMazur,jednaktotutajleżyOlsztyn,obecnastolica
województwa.MiastemnajbardziejwysuniętymnapółnocnywschódWarmiijestReszel,zaś
najbardziejrozpoznawalnymimiejscowościaminapółnocnymzachodzie-BraniewoiFrom-
bork.Obiekrainyposiadająogromnewaloryprzyrodnicze,którezawdzięczajągłówniepolo-
dowcowejrzeźbieterenu,bogatejwmalowniczejezioraipagórki.
WieluPolakównierozróżniaWarmiiiMazur,naczymzazwyczajcierpimniejszyregion.
Mazury,nazywane„KrainąTysiącaJezior”1,sądobrzerozpoznawalnezewzględunarozwi-
niętąturystykęwpełniwykorzystującąwaloryprzyrodnicze.Doichpopularnościdodatkowo
przyczyniłasiękampaniapodhasłem„MazuryCudNatury”2,któramiałazachęcaćdogłoso-
wanianatękrainęwświatowymplebiscycienaNoweSiedemCudówŚwiata3.
ChoćdziśnieistniejewyraźnagranicamiędzyWarmiąaMazurami,aichludność,poza
nielicznymiwyjątkami,właściwieniczymsięnieróżni,należypamiętaćoodrębnejhistorii
tychregionów.Przezwielewiekówpodziałnadwiekrainybyłbardzoistotnyiprzyczynił
siędowykształceniainnegodorobkukulturowego.Abyzrozumieć,jakdoszłodopowstania
kulturWarmiiiMazur,należychoćpobieżnieprześledzićichhistorię.
NajstarsześladyosadnictwanaterenieWarmiiiMazursądatowanenaXIII–VIIwiek
przednasząerą.Wówczasziemietepozostawaływkręgukulturyłużyckiej.VIiVwiekprzed
Chrystusemopisywanesąjakoczasdominacjiludnościprabałtyckiej.Zczasemwykształci-
łysięzniejliczneplemionapruskie,zktórychkażdeposługiwałosięodrębnymdialektem.
Kulturapruska,wktórejnieistniaływyraźnehierarchicznepodziałyspołeczne,niesprzyjała
wytworzeniuzwartejorganizacjipaństwowej.Rozproszoneplemiona,mimozaciętychwalk,
zostałypodbitepodpretekstemchrystianizacjiwXIIIwiekuprzezKrzyżaków.
W1243rokupapieżInnocentyIVwydałdekret,namocyktóregoziemiepruskiepodzie-
lononaczterydiecezje:chełmińską,pomezańską,warmińskąisambijską.Trzyznichznalazły
1
WrzeczywistościjeziornaMazurachjestdużowięcej-okołoczterytysiące.
2
Stronainternetowa„MazuryCudNatury”
,http://www.mazurycudnatury.pl/[datadostępu:
10.04.2010].
3
Stronainternetowa„New7Wonders”
,http://www.new7wonders.com/[datadostępu:10.04.2010].
